ارزیابی سمیت حاد مس و نیکل بر بقای دافنی ماگنا (Daphnia Magna)

مس و نیکل از جمله عناصر کمیاب ضروری برای گیاهان و جانوارن هستند که به دلیل کاربردهای فراوان در صنایع و کشاورزی از طرق مختلف وارد اکوسیستم های آبی می گردند. مقادیر حاد این فلزات سبب مرگ و میر آبزیان و حتی از بین رفتن جامعه پلانکتونی اکوسیستم های آبی می گردد. این امر به نوبه خود تهدیدی جدی برای سایر موجودات زنده از طریق حذف سطوح اولیه تغذیه ای محسوب می شود. در مطالعه حاضر به بررسی سمیت یون مس (cuso4.5h2o) و یون نیکل (niso4.6h2o) بر نئونات های دافنی ماگنا (daphnia magna) به عنوان یک مدل در سم شناسی اکولوژیکی در سال 1395 پرداخته شد. در این آزمایش، 60 قطعه نئونات در معرض 6 غلظت مختلف از مس (صفر یا شاهد، 0/4، 0/6، 0/9، 1/35 و 2/25 میکروگرم بر لیتر) و 6 غلظت مختلف از نیکل (صفر یا شاهد، 18، 32/40، 58/32، 104/98، 188/96 میکروگرم بر لیتر) به صورت جداگانه طی 48 ساعت قرار گرفتند. براساس پروتکل 202oecd ، عدم تحرک (immobilization) در بازه های زمانی 6، 24 و 48 ساعت مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج به دست آمده، میزان ec50 24 و 48 ساعته مس برای نئونات های دافنی به ترتیب برابر با 0/931 و 0/677 میکروگرم بر لیتر و ec50 24 و 48 ساعته نیکل به ترتیب برابر با 163/24 و50/06 میکروگرم بر لیتر به دست آمد. در مجموع، نتایج به دست آمده نشان دهنده سمیت بیشتر مس در مقایسه با نیکل برای نئونات های دافنی است. بنابراین با توجه به کاربرد وسیع تر مس حتی به عنوان یک ماده آنتی سپتیک در مزارع پرورش آبزیان می بایست توجه بیشتری نسبت به غلظت مصرفی آن اعمال داشت تاسبب از بین رفتن جامعه زئوپلانکتونی استخر های پرورشی و اکوسیستم های آبی نگردد.