‏ ارزیابی تنوع‌ گونه‌ای و شاخص‌ های جمعیتی علف‌ های ‌هرز مزارع دیم نخود (‏Cicer ‎Arientinum L.‎‏) در استان کرمانشاه

شناسایی علف‌های هرز به عنوان اساسی‌ترین اقدام در مدیریت علف‌های هرز مزارع محسوب می‌شود. با اطلاع از وجود علف‌های هرز خاص در یک منطقه می‌توان در مورد روش‌های کنترل آنها تصمیم گرفت. به منظور ارزیابی تنوع گونه ای و شاخص های جمعیتی علف‌های هرز مزارع دیم نخود پاییزه تعداد 30 مزرعه در چهار شهرستان استان کرمانشاه در سال 1394 مورد بررسی قرار گرفتند. عملیات نمونه‌برداری بر اساس روش w در بیست نقطه هر مزرعه صورت گرفت. در هر کادر، کلیه ی علف‌های هرز شناسایی و به تفکیک جنس و گونه شمارش گردیدند. با استفاده از معادلات موجود تراکم، فراوانی، یکنواختی، شاخص غالبیت، تنوع نسبی و تراکم نسبی هرگونه محاسبه شدند. تعداد 44 گونه علف هرز متعلق به 22 تیره مختلف گیاهی شناسایی گردیدند که تیره های کاسنی (asteraceae) با 18 درصد، لگومینوز (fabaceae) با 13 درصد، شب بو (brassicaceae) با 11 درصد و گرامینه (poaceae) با 9 درصد بیشترین تعداد گونه علف هرز را به خود اختصاص دادند. از این تعداد، حدود 89 درصد آنها را علف‌های هرز دولپه‌ای و 11 درصد آنها را تک‌لپه‌ای‌ها تشکیل می‌دهند. پهن برگ های مزارع دیم نخـود پاییزه در شهرستان روانسر به ترتیب غالبیت شامل کاسنی (cichorium intybus l.)، پیچک صحرایی (convolvulus arvensis l.)، جغجغک (vaccaria pyramidata fish.exdc.jaub.&spach) و بی تیراخ (galium tricornatum dandy) بودند. در شهرستان کرمانشاه علف های هرز پیچک صحرایی، کاسنی، بی تیراخ) و شنگ (tragopogon major dc.) و در شهرستان دالاهو، کاسنی، بی تیراخ، جغجغک و شیرین بیان (glycyrrhiza glabra l. var. glabra) به ترتیب دارای غالبیت بودند. در شهرستان اسلام آباد غرب این گونه ها شامل، کاسنی، پیچک صحرایی، خردل وحشی (l. sinapis arvensis) و شنگ می باشند. بیش ترین میزان غالبیت درشهرستان های روانسر، کاسنی (94/149)، کرمانشاه، پیچک صحرایی (48/92)، دالاهو، کاسنی (24/145) و اسلام آباد غرب، کاسنی (8/116) مشاهده شد. در مجموع نتایج نشان می دهد که گونه های علف های هرز پهن برگ و باریک برگ در مزارع دیم نخود را می توان با یک برنامه جامع مدیریتی کنترل نمود.

Evaluation of Species Diversity and Population Indices of ‎Weeds in Chickpea Fields under Dryland of Kermanshah ‎Province

Weed identification is considered the most fundamental task in weed management. It would be possible to decide on specific methods of weed control through availability of weed information in a particular location, otherwise applying different methods of control will not show satisfactory effects. To evaluate the species diversity and population indices of weeds in dryland winter chickpea fields at four counties of Kermanshah province, 30 fields were investigated in 2015. The sampling was done based on W method at twenty points in each field. All weed species in each quadrate were identified and counted on the basis of genus and species. The indices of density, frequency, uniformity, abundance index, and relative diversity for each species were calculated and 44 weed species belonging to 22 different families were identified: 18% of families belonged to Asteraceae, 13% to Fabaceae, 11% to Brassicaceae, and 9% to Poaceae of all the weeds identified 89 percent of belonged to dicotyledons and 11 percent to monocotyledon. The broad leaf weeds of winter dryland chickpea of Ravansar county based on dominance were common chicory (Cichorium intybus), european bindweed (Convolvulus arvensis), cow cockle (Vaccaria pyramidata) and stichy willie (Galium tricornatum), respectively. In Kermanshah county the european bindweed (Convolvulus arvensis), common chicory (Cichorium intybus), stichy willie (Galium tricornatum) and yellow goatsbeard (Tragopogon major), were the dominant weeds, respectively. Also, at Dalahoo county the common chicory (Cichorium intybus), stichy willie (Galium tricornatum), cow cockle (Vaccaria pyramidata) and wild licorice (Glycyrrhiza glabra), were dominant weeds, respectively. In west Islamabad county the dominance was related to common chicory (Cichorium intybus), European bindweed (Convolvulus arvensis), wild mustard (Sinapis arvensis) and yellow goatsbeard (Tragopogon major), respectively.