ارزیابی سازگاری 104 هیبرید سیب زمینی در استان اردبیل و البرز

این پژوهش به منظور دست­یابی به هیبریدهای مناسب از نظر صفات زراعی، بازارپسندی و سازگاری با شرایط اقلیمی مناطق تولید سیب ­زمینی کشور اجرا شد. تعداد 104 هیبرید انتخابی در طی پنج سال (931389) همراه با ارقام ساوالان، کایزر، آگریا و خاوران به عنوان شاهد در یک طرح آزمایشی آگمنت (آزمایش مقدماتی) بدون تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل و موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج مورد مقایسه قرار گرفتند. 104 هیبرید مورد بررسی در این آزمایش از 8 جمعیت اصلاحی بودند. تعداد 52 هیبرید در اردبیل و 52 هیبرید در کرج (جمعا 104 هیبرید) هر کدام در 4 بلوک و در هر بلوک 13 هیبرید به همراه چهار شاهد (ارقام آگریا، خاوران، کایزر و ساوالان) کشت شدند. در طی دوران رشد و پس از برداشت محصول برخی از صفات از جمله ارتفاع بوته، تعداد ساقه اصلی در بوته، قطر ساقه اصلی، تعداد و وزن غده در بوته، عملکرد غده قابل فروش و درصد ماده خشک غده اندازه­ گیری شدند. پس از بررسی صفات کمّی اندازه­ گیری شده، تعداد 81 هیبرید به عنوان هیبریدهای برتر از لحاظ صفات عملکرد غده قابل فروش و درصد ماده خشک غده انتخاب گردیدند. این تعداد 81 هیبرید انتخابی شامل 17 هیبرید از جمعیت لوستا ♀ × ساتینا♂، 36 هیبرید از جمعیت لوستا ♀ × کایزر♂، 14 هیبرید از جمعیت لوستا ♀ × ساوالان♂، 7 هیبرید از جمعیت کایزر ♀ × ساوالان♂، 4 هیبرید از جمعیت ♀ ساوالان × کایزر ♂، 1 هیبرید از جمعیت ♀ ساوالان × ساتینا ♂ و 2 هیبرید از جمعیت ♀ساتینا × ساوالان ♂ بودند. تجزیه خوشه­ ای، این 104 هیبرید را به سه گروه تقسیم کرد. گروه اول با 49 هیبرید و رقم از تعداد و وزن غده در بوته، عملکرد غده قابل فروش و درصد ماده خشک غده بالایی نسبت به میانگین کل برخوردار بودند. در تجزیه عامل­ ها 3 عامل مستقل از هم مجموعاً 73.90 درصد از تنوع را توجیه نمودند. عامل اول، عامل عملکرد و اجزا آن (صفات عملکرد غده قابل فروش، تعداد و وزن غده در بوته)، عامل دوم، عامل ساختاری بوته (صفات ارتفاع بوته، تعداد ساقه اصلی در بوته و قطر ساقه اصلی) و عامل سوم، عامل کیفی (درصد ماده خشک غده) نام­ گذاری شدند.