تاثیر سطوح آبیاری و کود نیتروژنی بر عملکرد دانه و خصوصیات فیزیولوژیکی چهار رقم جو (Hordeum vulgare)

این پژوهش به منظور بررسی اثر سطوح آبیاری و کود نیتروژنی بر عملکرد دانه و خصوصیات فیزیولوژیکی چهار رقم جو زراعی (hordeum vulgare) در دانشگاه آزاد اسلامی واحد میاندوآب در سال 1392 در قالب آزمایش فاکتوریل اسپیلت پلات بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح آبیاری در سه سطح، آبیاری کامل (شاهد)، قطع آبیاری در مرحله آبستنی (کد 40 مقیاس زیدوکس) و قطع آبیاری در مرحله گلدهی (کد 60 مقیاس زیدوکس) و کود نیتروژنی در چهار سطح 20، 40، 60 و 80 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و ارقام جو شامل ماکویی، ولفجر، صحرا و جنوب بودند. عملکرد دانه در زمان برداشت محصول تعیین گردید. مساحت برگ پرچم، میزان کلروفیل برگ پرچم و میزان پرولین برگ پرچم، میانگره برگ پرچم (پدانکل) و طوقه در اوایل مرحله شیری شدن دانه ها (کد 73 مقیاس زیدوکس) اندازه گیری شدند. کاربرد 80 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بیشترین عملکرد دانه، مساحت برگ پرچم، میزان کلروفیل برگ پرچم و مقدار پرولین را به همراه داشت. در صفات مورد مطالعه در شرایط آبیاری کامل اختلاف معنی داری از لحاظ میزان پرولین مشاهده نشد و در تیمارهای قطع آبیاری به ترتیب برگ پرچم، میانگره برگ پرچم و طوقه بیشترین مقدار پرولین را به خود اختصاص دادند. در تیمار آبیاری کامل بیشترین و کمترین عملکرد دانه، مساحت برگ پرچم و میزان کلروفیل به ترتیب به ارقام ماکویی و جنوب و در شرایط قطع آبیاری در مرحله آبستنی به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد دانه، مساحت برگ پرچم و میزان کلروفیل به ارقام جنوب و ولفجر تعلق داشتند. منحنی های رگرسیونی نشان دادند که با افزایش شدت تنش کمبود آب، اختلاف بین تیمارهای نیتروژنی بر عملکرد دانه کاهش یافته و میزان پرولین موجود در اندام ها به شدت افزایش یافت و برعکس در شرایط آبیاری کامل اختلاف بین سطوح تیمارهای نیتروژنی بر عملکرد دانه به حداکثر رسیده و میزان پرولین موجود در اندام های مورد مطالعه کاهش چشمگیری نشان داد. منحنی های رگرسیونی در ارقام ماکویی و ولفجر از شیب بیشتری برخوردار بود که حاکی از کاهش بیشتر عملکرد دانه و افزایش کمتر در میزان پرولین این ارقام در مقایسه با جوهای صحرا و جنوب در شرایط تنش کمبود آب است.