اثر پرایمینگ بذر بر برخی خصوصیات مورفوفیزیولوژیک، عملکرد و پروتئین دانه در سه رقم گندم (triticum aestivum l) دیم

بررسی اثر تیمارهای پرایمینگ بذر بر عملکرد سه رقم گندم نان ریژاو، سرداری و کریم طی مطالعه‌ای در مزرعه مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سال‌های 95-1394 و 96-1395 انجام شد. بیشترین میانگین درصد پوشش گیاهی در ابتدای فصل رشد با 39.9 درصد از رقم سرداری و تیمار اوره 4 گرم در لیتر به دست آمد. بیشترین شاخص پایداری غشای برگ پرچم با 71.6 درصد در رقم کریم با استفاده از سولفات روی آبدار 0.3 درصد مشاهده شد. کمترین میانگین سرعت از دست دادن آب برگ پرچم از رقم کریم و تیمار سولفات روی آبدار 0.3 درصد برابر با 30.6 درصد به دست آمد. همچنین، بیشترین عملکرد دانه از رقم ریژاو و تیمار پرایمینگ بذر با اوره 4 گرم در لیتر (2801.4 کیلوگرم در هکتار) حاصل شد. بیشترین میانگین درصد پروتئین دانه به روش nir از رقم کریم و تیمارهای اوره با غلظت 4 گرم در لیتر (12.32 درصد)، اسید آسکوربیک (12.31 درصد) و جیبرلیک اسید (12.18 درصد) با غلظت 100 میلی‌گرم بر لیتر به دست آمد. بر اساس نتایج تجزیه خوشه ای، تیمارهای پرایمینگ با اوره 4 گرم در لیتر، سولفات روی آبدار 0.3 درصد، اسید آسکوربیک 100 میلی‌گرم بر لیتر و کلرید پتاسیم 100 میلی‌مولار دارای بیشترین میانگین های عملکرد دانه بودند. بر اساس مجموع صفات اندازه‎گیری شده در طول فصل رشد، مقادیر عملکرد و پروتئین دانه، تیمارهای اوره با غلظت 4 گرم در لیتر، سولفات روی با غلظت 0.3 درصد، اسید آسکوربیک با غلظت 100 میلی گرم بر لیتر و پتاسیم کلراید با غلظت 100 میلی گرم در لیتر به‎عنوان تیمارهای مناسب و برتر پرایمینگ‌بذر در این تحقیق شناسایی و قابل توصیه هستند.

Effect of Seed Priming on some Morphophysiological Characteristics, Yield and Seed Protein Content in Three Dryland Wheat (Triticum aestivum L.) Cultivars

To investigate the effect of seed priming treatments on seed yield and it’s components in three bread wheat cultivars (Rijaw, Sardari and Karim) was studied under dryland condition at the Agricultural and Natural Resources Research and Education Center of Kermanshah during 20152016 and 20162017 growing season. The priming treatments consisted of gibberellic acid with 100 mg.L1, 24epiprasinolide 1 mg L1, potassium chloride with 100 mmol L1 and polyethylene glycol (PEG4000) with 2.3 and 2.9 bar, zinc sulfate 0.1 and 0.3%, 2 and 4 g urea L1, ascorbic acid 100 mg L1, hydropriming with distilled water and control (without seed priming). The highest percentage of crop ground cover was obtained with 39.9% of Sardari cultivar and 4 g urea L1. The highest relative mean water content and flag leaf membrane stability index with 88.1 and 71.6% were related to Karim cultivar with 0.3% hydrated zinc sulfate treatment, respectively. The lowest mean rate of flag leaf water loss (30.6%) was obtained from Karim cultivar with zinc sulfate treatment of 0.3%. Twoyear results showed that the highest mean seed yield (2801.4 kg.ha1) belonged to Rijaw cultivar by seed priming treatment with 4 g.L1 urea. The highest percentages of seed protein content by NIR method of Karim cultivar and treatments of urea with a concentration of 4 g.L1 (12.32%), ascorbic acid (12.31%) and gibberellic acid (12.18%) with 100 mg.L1 were obtained. In this study, based on the total measured traits of morphophysiological, yield and grain quality traits, nutient treatments of urea with a concentration of 4 g L1, zinc sulfate with a concentration of 0.3% and ascorbic acid with a concentration of 100 mg.L1 and potassium chloride 100 mmol L1 were identified and recommended as appropriate and superior seed priming treatments.