اثر هیدروپرایمینگ بذر و محلول‌پاشی نیتروژن و گلایسین بتائین بر عملکرد کمّی و کیفی رقم عادل نخود ( cicer arietinum l) در شرایط دیم لرستان

هیدروپرایمینگ بذر و محلول‌پاشی نیتروژن و گلایسین بتائین می توانند تاثیرات شرایط نامساعد خشکی بر عملکرد کمّی و کیفی نخود در شرایط دیم را کاهش دهند. در جهت آزمون این فرضیه آزمایشی در سال زراعی 97-1396در شهرستان کوهدشت استان لرستان انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار روی رقم نخود عادل اجرا شد. عوامل مورد برررسی شامل پرایمینگ بذر در دو سطح (پرایم نشده و هیدروپرایم شده) و محلول‌پاشی نیتروژن (از منبع اوره) و گلایسین بتائین در شش سطح (عدم محلول پاشی (شاهد)، غلظت صفر (اسپری آب)، اوره سه درصد، گلایسین بتائین 100 میلی مولار، گلایسین بتائین 200 میلی مولار، و گلایسین بتائین 200 میلی مولار + اوره 3 درصد) بودند. اثر متقابل پرایمینگ و محلول پاشی بر عملکرد معنی دار بود و بیشترین عملکرد بیولوژیک (2688 کیلوگرم در هکتار) و دانه (1301 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد توام پرایمینگ و مصرف گلایسین بتائین 200 میلی مولار + اوره 3 درصد و کمترین عملکرد نیز مربوط به شرایط عدم پرایمینگ و عدم محلول پاشی بود. پرایمینگ بذر همچنین، شاخص برداشت، تعداد دانه در بوته، تعداد نیام در بوته، وزن صد دانه و تعداد گره فعال را بهبود بخشید. اثر محلول‌پاشی بر روی تعداد دانه در نیام و درصد پروتئین دانه معنی دار شدند. بیشترین میزان این صفات مربوط به محلول‌پاشی گلایسین بتائین 200 میلی مولار + اوره 3 درصد برآورد شد. هیدروپرایمینگ، عملکرد دانه، شاخص برداشت، وزن دانه، تعداد دانه در گیاه را به طور قابل توجهی افزایش داد. همچنین، هیدروپرایمینگ سبب شد تا گیاه زودتر وارد مرحله گلدهی و نیام دهی شود. با توجه به نتایج این تحقیق، استفاده از تیمار هیدروپرایمینگ و سپس محلول پاشی نیتروژن و گلایسین بتائین با منظور نمودن نسبت هزینه به فایده برای بهبود عملکرد کمّی و کیفی نخود دیم در شهرستان کوهدشت می تواند مد نظر قرار گیرد.

Effects of Seed Hydropriming and Nitrogen and Betaine Foliar Application on Yield Quality and Quantity of Adel Cultivar of Chickpea (Cicer arietinum L.) under Rainfed Conditions in Lorestan Province

This study was performed in a factorial experiment based on randomized complete block design with three replications on Adel chickpea cultivar during 20172018. Seed priming consisted of two levels (nonpriming and hydropriming) and spraying nitrogen and glycine betaine with six levels (no spraying, as control, zero concentration (water spray), 3% urea, 100 mM glycine betaine, 200 mM glycine betaine, and glycine betaine 200 mM + urea 3%). Interaction of priming by foliar application on biological and grain yields was significant at 1%probabilitylevel.The highest biological yield (2668kg.ha1) and grain yield (1301 kg.ha1) were obtained with combined priming and consumption of 200 mM glycine + 3% urea and the lowest yield was related to nonpriming and nonspraying priming. Priming also improved the harvest index, number of seeds per plant, number of pods per plant, 100seed weight and number of active nodules. The effect of foliar application of plants by glycine betaine and urea on number of grains per pod and grain protein percentage was significant. The highest values of these traits belonged to foliar application of plants by glycine betaine with concentration of 200 mM + 3% urea. Hydropriming significantly increased grain yield, harvest index, grain weight, and number of seeds per plant. Hydropriming also allowed the plant to initiate flowering and pod forming earlier. According to the results of this study, the use of hydropriming treatment and spraying of nitrogen and glycine betaine respectively would be recommended to improve the quality and quantity of rainfed chickpea in Kuhdasht, Lorestan province.