بررسی فتوسنتز، عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ (.Carthamus Tinctorius L) در پاسخ به تنش توام شوری و خشکی در مرحله رشد رویشی

این تحقیق به منظور بررسی پاسخ گلرنگ به تنش های شوری، خشکی و تنش همزمان شوری خشکی و سهم هر یک در کاهش عملکرد، اجزای عملکرد و فتوسنتز گیاه انجام شد. بدین منظور آزمایشی به صورت کرت های یک بار خرد شده و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در اراضی مرکز آموزش کشاورزی کبوترآباد اصفهان در سال های 95-1394 و 96-1395 اجرا شد. در این مطالعه گلرنگ بهاره رقم صفه در واکنش به چهار سطح شوری آب آبیاری (2.5، 5، 10 و 15 دسی زیمنس بر متر) و چهار سطح آبیاری (100، 80، 60 و 40 درصد ظرفیت مزرعه ای) در مرحله رشد رویشی این گیاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش سطوح شوری و خشکی به طور معنی داری از میانگین اکثر صفات مورد بررسی کاسته شد، به طوری که شدیدترین تیمارهای خشکی (آبیاری بر اساس 40 درصد ظرفیت مزرعه) و شوری (15 دسی زیمنس بر متر) کمترین مقادیر صفات را به خود اختصاص دادند. با افزایش شوری، درصد روغن دانه کاهش یافت، لیکن این کاهش (7.4 درصد) فقط در بالاترین سطح شوری آب (15 دسی زیمنس بر متر) معنی دار بود. بالاترین سطح تنش همزمان خشکی و شوری موجب کاهش هر چه بیشتر عملکرد دانه (87.13 درصد کاهش) در مقایسه با بالاترین سطح هر یک از تنش های خشکی (71.40 درصد کاهش) و شوری (55.56 درصد کاهش) نسبت به تیمار شاهد (بدون تنش خشکی و شوری) شد و سهم تنش خشکی در مقایسه با تنش شوری در کاهش عملکرد (به ترتیب 71.40 و 55.56 درصد) به مراتب بیشتر بود. لذا، به طورکلی با در نظر گرفتن حداقل افت عملکرد دانه، آبیاری معادل 80 درصد ظرفیت مزرعه با شوری 5 دسی زیمنس بر متر در مرحله رشد رویشی تولید گلرنگ امکان پذیر می باشد.

Evaluation of Yield, Yield Components and Photosynthesis of Safflower (Carthamus tinctorius L.) in Response to Combined Salinity and Drought Stresses at Vegetative Growth Stage

The research was carried out to evaluate the response of safflower (Carthamus tinctorius L.) to salinity, drought and combined salinity drought stresses at its vegetative stage and share of their effects on reduction of yield, yield components and photosynthesis of plant. For this purpose, a split plot experiment based on randomized complete block design was carried out at Agricultural Education Center of Kabotarabad Isfahan in 20162017. In this study, response of spring safflower (Sofeh variety) to four salinity stress levels (2.5, 5, 10 and 15 dS/m) and four drought stress levels (100%, 80%, 60% and 40% F.C.) at vegetative growth stage were evaluated. The results showed that mean values of most traits were significantly reduced with increasing salinity and drought stress levels, in such a way that severe drought (Irrigation based on 40% field capacity) and salinity (15 dS/m) treatments produced lowest values for all traits. Seed oil content decreased with increasing salinity but this decrease (7.4%) was significant only at highest salinity level (15 dS/m). The highest level of combined salinitydrought stress decreased seed yield (87.13% decrease) more than the highest level of each of drought (71.40% decrease) and salinity (55.56% decrease) stresses as compared to control treatment (without drought and salinity stress), and the share of drought stress in reduction of seed yield was higher than the salinity stress (71.40% and 55.56%, respectively). Thus, growing safflower with minimum loss of seed yield, by irrigation with 80% F.C. and water salinity with 5 dS/m at the vegetative growth stage is possible.