تاثیر کیتوزان بر صفات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی به لیمو (lippia citriodora l.) در شرایط مزرعه ای و درون شیشه ای

کیتوزان از جمله محرک های زیستی است که باعث تغییرات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی در گیاهان می شود. در این راستا، دو آزمایش جداگانه به منظور بررسی اثر کیتوزان بر صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه به لیمو در شرایط درون شیشه ای و مزرعه ای انجام شد. در شرایط کشت درون شیشه ای، غلظت های 12.5، 25، 50 و 100 میلی گرم بر لیتر کیتوزان به محیط کشت موراشیگ و اسکوگ (ms) اضافه و اثر آنها بر خصوصیات رشدی به لیمو ارزیابی شد. نتایج نشان داد که کیتوزان اثر معنی داری بر تمام صفات مورد ارزیابی، به جز درصد گیاهان سالم، تعداد شاخساره جانبی و تعداد برگ کلروزه، دارد. در شرایط کشت بافت، با افزایش غلظت مصرفی کیتوزان، طول بلندترین شاخه، شاخص کلروفیل و طول گیاه به لیمو در غلظت های 50 و 100 میلی گرم بر لیتر افزایش و برعکس، کیتوزان در تمام غلظت ها باعث کاهش تعداد گره در بلندترین شاخه شد. اثر افزایشی کیتوزان بر درصد ریشه زایی و تعداد ریشه مثبت بوده و در غلظت های 50 و 100 میلی گرم بر لیتر به بالاترین میزان رسید. در وزن تر شاخساره، تعداد برگ و بلندترین ریشه نیز اثر مثبت کیتوزان مشاهده شد و غلظت های کمتر از 100 میلی گرم بر لیتر اثر بهتری داشتند. همچنین، کاربرد کیتوزان تغییرات نامنظمی در میزان سیترال نشان داد. در شرایط مزرعه ای، اثر کیتوزان در غلظت های 12.5، 25، 50 و 100 میلی گرم بر لیتر بر شاخص های رشدی به لیمو ارزیابی و اثر مثبت غلظت 50 میلی گرم بر لیتر کیتوزان در تعداد گل آذین، طول بزرگ ترین گل آذین و وزن تر برگ مشاهده شد. بنابراین، استفاده از غلظت های 50 و 100 میلی گرم بر لیتر کیتوزان در شرایط درون شیشه ای و مزرعه ای به خاطر داشتن اثر مثبت بر بیشتر خصوصیات رشدی به لیمو قابل توصیه می باشد.

Effect of Chitosan on Physiological and Morphological Traits of Lemon Verbena (Lippia citriodora L.) under in Vitro and Field Conditions

Chitosan is one of the bioelicitors that cause physiological and morphological changes in plants. To this end, two separate experiments were carried out to investigate the effect of chitosan on morphological and physiological traits of lemon verbena under in vitro and field conditions. 12.5, 25, 50 and 100 ppm concentrations of chitosan were added to MS culture medium and their effects on lemon verbena growth indices were evaluated. The results showed that chitosan had a significant effect on all traits, except for the normal plantlet percentage, lateral shoots and chlorotic leaf numbers evaluated. Increasing chitosan concentrations up to 50 and 100 ppm under in vitro condition increased longest shoot length, chlorophyll content and plantlet length in lemon verbena explants but it reduced node numbers of the longest shoot when all concentrations of chitosan were used. Increasing the effect of chitosan on rooting percentage and root numbers were positive and reached the highest levels at concentrations of 50 and 100 ppm. It was also found that the shoot fresh weight, the leaf number and longest root have a positive effect on chitosan and had a better effect on concentrations less than 100 ppm. However, the use of chitosan showed irregular changes in the amount of citral. The effect of chitosan with 12.5, 25, 50 and 100 ppm concentrations were evaluated on growth indices of lemon verbena under field condition. The positive effect of chitosan concentration of 50 ppm was observed for inflorescence number, inflorescence length and leaf fresh weight. Because of positive effects of chitosan concentrations of 50 and 100 ppm, on most growth characteristics of lemon verbena in field and tissue culture conditions their applications could be recommended in plantations of this tree.