بهبود جوانه زنی، بنیه گیاهچه و عملکرد دو گونه بومادران در اثر پیش تیمارهای فیزیکی بذر

به منظور مطالعه تاثیر پیش تیمارهای فیزیکی بذر بر سبز شدن، رشد و عملکرد بومادران معمولی (achillea santolina) و بومادران هزار برگ (a. millefolium) دو آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه و گلخانه و طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در مزرعه در سه تکرار در سال 1393 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز انجام شدند. تیمارها شامل امواج اولتراسونیک، لیزر، میدان مغناطیسی، اشعه های گاما و بتا به مدت زمان های 5، 10 و 15 دقیقه به همراه شاهد بودند. با افزایش مدت زمان تیمار با اولتراسونیک وقوع جوانه زنی در بومادران به تاخیر افتاد. تیمار بذور با امواج اولتراسونیک به مدت های 5 و 10 دقیقه و لیزر به مدت 5 دقیقه منجر به تولید گیاهچه هایی با بنیه قوی تر گردید. احتمال می رود که این امر ناشی از نقش تابش امواج در افزایش سرعت انتقال هورمون های دخیل در جوانه زنی در بذر باشد. در بومادران هزار برگفقط 65 درصد بذرها به دنبال هیدروپرایمینگ جوانه زدند. بذور این گونه از بومادران که در معرض میدان مغناطیسی و اشعه های گاما و بتا قرار گرفتند گیاهچه های ضعیفی تولید کردند. درصد اسانس در بوته های حاصل از بذور بومادران تحت تیمار اشعه اولتراسونیک، بالا بود. در هر دو گونه، بذور تحت تیمار اشعه های اولتراسونیک و لیزر از بالاترین عملکرد اسانس برخوردار بودند. در هر دو گونه ﻧﻘﺶ شاخص بنیه بذر و تعداد شاخه های جانبی در بیان عملکرد به ترتیب ﺑﻴﺶ از 1.90 و 1.85 ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﻘﺶ درصد جوانه زنی نهایی بود. با قرار دادن بذور در معرض امواج اولتراسونیک و اشعه لیزر ضمن دست یابی به گیاهچه های قوی، می توان محصولی با عملکرد اسانس بالا تولید کرد.

Improvement of Seed Germination, Seedling Vigor and Yield of Achillea santolina and A. millefolium by Physical Priming Techniques

To study the effect of physical primings on growth and yield of Achillea santolina and A. millefolium two experiments were conducted in Islamic Azad University of Tabriz, Iran, with three replications during 2014. Treatments were ultrasonication, laser, magnetic field, gamma and beta radiations for 5, 10 and 15 min. along with a control. By increasing ultrasonic exposure time of Achillea santolina seed its germination was delayed. Seeds treated with ultrasonic wave for 510 min. and laser for 5 min. produced seedlings with higher vigors. Seeds of A. millefolium hydroprimed germinated only by 65%. Also, seeds of plants treated by magnetic field, gamma and beta radiations produced weaker seedlings. Achillea santolina plants treated by ultrasonic waves produced higher essence percentage. Essence yields of seeds of both species expesed to ultrasonic wave and laser were higher than the other ones. The effects of seedling vigor index and number of secondary branches on yield of both species were 1.90 and 1.85 times greater than that of final germination percentage. Ultrasonication and laser treatment of Achillea seeds resulted in both strong seedlings and higher essence yields.