توالی سندنویسی روی یک ورق در تهران دوره قاجار: بررسی موردی وقف‌نامه ‌های 1295 و 1298 هـ.ق حاجی عبدالله تاجر بلورفروش

متون داستانی و مطبوعاتی را با سرعت‌ می‌خوانیم، اما آیا محقق و فهرست‌نگار مجاز است اسناد و مدارک دست‌نویس را سریع بخواند و ثبت نماید؟ در این‌جا با تمرکز روی وقف‌نامه‌ای از تهران که در تاریخ‌های 1295 و 1298 هـ.ق روی یک صفحه به ابعاد 29×61 سانتی‌متر تنظیم شده موضوع بررسی شده است. این بررسی نشان داد که واقف اعیانی (اشجار و ابنیه) سه قطعه باغ را نخست در سال 1295 هـ.ق به صورت مفصل و ارض (زمین) را در مرحله‌ای دیگر به سال 1298 هـ.ق در حاشیه همان وقفنامه به اختصار وقف کرده است. این روش را می‌توان «توالی سندنویسی روی یک ورق در دوره قاجار» نامید. در این روش محرّرِ سند دوم به دلیل «وحدت موضوعی» بین هر دو سند، به صورت مختصر سند دوم را با استفاده از واژگان کلیدی تنظیم می‌کرده است. در این سند «سجل وقوعی و اعترافی» اهمیت زیادی دارد، چرا که با این نوع سجل، دو سند جداگانه از حیث زمانی یک‌جا تصدیق شده است.