راستی‌آزمایی استدلال‌های بابیان ازلی در نقد دعوت بهاءالله (با تکیه بر رسالة سید محمد اصفهانی)

سید علی‌محمد باب پس از آغاز دعوی نسخ دیانت اسلام و بنیان‌گذاری آیین بیان، برای دیانت خود موعود و ناسخی با لقب «من یظهره الله» مشخص کرد. پس از اعدام او و آغاز رهبری جانشینش، میرزا یحیی صبح ازل، برخی از بابیان خود را در مقام من یظهره الله معرفی کردند، اما به جز میرزا حسینعلی بهاءالله هیچ یک نتوانستند در گسترش آن دعوی پیشرفت کنند. با آغاز دعوت بهاءالله در نسخ تعالیم باب در آیین بیان و تاسیس آیین بهایی به ‌سال 1283ق، برخی از بزرگان بابیان بهایی‌نشده که به اصالت ریاست صبح ازل و استمرار آیین بیان معتقد بودند، به نگارش کتاب‌ها و رساله‌هایی در نقد دعوت بهاءالله روی آوردند و کوشیدند به پیروان باب نشان دهند او نمی‌تواند موعود باب و ناسخ آیین او باشد. این مقاله بر آن است به این پرسش پاسخ دهد که با مبنا گرفتن تعالیم و آموزه‌های باب که برای بابیان بهایی‌شده و بابیان بهایی‌نشده وحی الهی و آیات خداوند به‌ شمار می‌آمد، مخالفان بابی بهاءالله تا چه اندازه در چینش استدلال‌های خود در رد دعوت او به درستی عمل کردند؟ بررسی و تحلیل آثار مخالفان نشان می‌دهد آنها در مجموع از آموزه‌های باب به‌ خوبی استفاده و نادرستی دعوت بهاءالله را به صورتی مستدل مشخص کردند. در این پژوهش، بررسی استدلال‌های ایشان با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر منابع، ضمن تمرکز بر محتوای ردیة سید محمد اصفهانی که از ردیه‌های موجز اما مهم ایشان است و نیز با آوردن استدلال‌های مشابه برخی دیگر از مخالفان بابی و برجستة بهاءالله انجام شده است.

examination of babi-azalis’ arguments for criticizing bahaullah’s dawah based on sayyid muhammad isfahani’s treatise

after the execution of sayyid ali-muhammad the bab, mirza hussein-ali nouri (baha’u’llah) claimed himself to be the person who was to introduce the religionafter babiism and in turn faced the opposition of the bab’s successor, mirza yahyasubh-i-azal. then, some of the babi elite compiled works against baha’u’llah’s dawah.this paper aims to answer this question, based on the teachings of the bab that bothbabis and baha’is considered divine words of god, how well did the babi opposersof baha’u’llah build their arguments? analyzing their works shows that overall, theyused bab’s teachings correctly and highlighted the flaw of the baha’u’llah’s dawahreasonably. in this research, the scrutiny of their arguments is done by the analyticalmethod based on the contents of the raddiyah of sayyid muhammad isfahani andby presenting similar arguments of other distinguished babi opposers of baha’u’llah.