تاریخ بیداری زنان فارس ( مطالعه موردی: نخستین تجربه روزنامه ‌نگاریِ زنان فارس در عصر پهلوی)

پس از انقلاب مشروطه، به تاسی از زنان پایتخت، زنان سایر ایالات نیز قدم به عرصۀ فعالیت های اجتماعی نهادند و به تاسیس مدارس و راه اندازی انجمن ها و روزنامه ها پرداختند. زنان ایالت فارس و شهر بوشهر نیز که در عصر پهلوی یکی از شهرستان های ایالت فارس محسوب می شد، به پیروی از زنان سایر مناطق ایران، به این عرصه قدم نهادند. پژوهش حاضر با اتکا به رویکرد توصیفی و تحلیلی و با استفاده از منابع آرشیوی و کتابخانه ای درصدد پاسخگویی به این پرسش است که نخستین تجربۀ روزنامه نگاری زنان در ایالت فارس چگونه بود و چه کسی یا کسانی در این امر نقش داشتند. براساس یافته های تحقیق، شوکت سلامی، از زنان پیشرو و تحصیل کردۀ ساکن بوشهر، ابتدا به کمک بزرگان و تجار برجستۀ شهر نخستین مدرسۀ دخترانه را در بوشهر تاسیس کرد و سپس با هدف احقاق حقوق زنان و مشارکت آنها در امور سیاسی و اجتماعی، روزنامۀ نورافشان را منتشر نمود. خط مشی این روزنامه راست گرا بود، اما در تمامی شماره های خود با انتشار مقالاتی به طرح مطالبات زنان پرداخت.

the history of women’s awakening in fārs: a case study of the first journalistic experiences of fārs women in the pahlavi period

after the constitutional revolution, women in the provinces, as well as in the capital, became involved in social activities such as the founding of schools, associations and newspapers. women in fārs and the city of bushehr (which was part of the province during the pahlavi period) also followed suit. this research attempts to determine the characteristics of women’s first experiences in journalism and the people involved based on a descriptive-analytical method using archival documents. according to the research findings, shaukat salami, one of the leading educated women in bushehr at the beginning of the pahlavi period, founded the first school for girls in bushehr with the help of dignitaries and merchants of the city. later, she published the nurafshan newspaper to achieve women’s rights and their participation in political and social activities. although it was a right-wing newspaper, nurafshan published articles on women’s demands in all its issues.