سیاست کشاورزی ایران در دوره اشغال ایران در جنگ جهانی دوم

ایران در طی دو جنگ جهانی، به رغم اعلام پیش دستانۀ بی طرفی، آسیب های فراوانی را متحمل شد. در جنگ جهانی دوم، اشغال ایران از سوی دول انگلیس، شوروی و امریکا در شهریور 1320 (سپتامبر 1941) و استعفای رضا شاه منجر به ورود کشور به جنگ ناخواسته‌ای گردید که عوارض گوناگونی در ابعاد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی داشت. این پیامدها تاثیر عینی خود را به سرعت در حوزه های گوناگون جامعه، از جمله بخش زراعت، نشان داد. پژوهش حاضر تسلط دولت‌های خارجی بر حوزۀ کشاورزی و خواربار را به عنوان نمونه‌ای از این تبعات ارزیابی می کند و با کاربست روش تاریخی، مبتنی بر توصیف وقایع و سپس تحلیل آن و با استفاده از اسناد آرشیوی، در پی پاسخ به این پرسش است که پیامدهای حضور متفقین بر اقتصاد کشاورزی ایران چه بود و متفقین چه سیاستی در این حوزه اعمال کردند. براساس یافته‌های پژوهش، متفقین با انعقاد پیمان سه جانبه، زمینۀ دخالت مستقیم در امور کشاورزی ایران را فراهم کردند. اولویت کمک به شوروی و نقش ایران به مثابۀ پل پیروزی در جنگ به جای کمک به مردم ایران و پیگیری این راهبرد موجب اختلال در سیستم حمل و نقل محصولات، افزایش قیمت‌ها، کاهش عرضۀ محصولات عمدۀ زراعی و شکل‌گیری بلواهای متعدد نان در داخل ایران گردید.

iranian agricultural policy during the occupation of iran in world war ii

despite declaring neutrality in both world wars, iran was occupied by the allied forces and sufferedfrom extensive damages. occupation of iran in world war ii by the allied forces in september 1941(shahrivar 1320 s.h.) and the abdication of reza shah brought iran into the war unwillingly withpolitical, economic, and social consequences, which rapidly affected iran, especially concerningagriculture. the present study aims to evaluate the foreign control over agriculture and food supplyas a case for these consequences using a historical method based on a description of the eventsand analyzing them with an archival data collection. therefore, this article seeks to explain theconsequence of the allies’ presence in the iranian agricultural economy and their policy in thisregard. based on research findings, the conclusion of the tripartite pact, allowed the allies a directinvolvement in iranian agricultural matters. furthermore, the priority of supporting the soviet throughiran instead of helping the iranian people disrupted the food supply, raising the prices, reducing thesupply of major agricultural products, and multiple bread riots in iran.