عوامل موثر بر انعقاد قرارداد بازرگانی و بحرپیمائی 1319 ایران و شوروی
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
شجاعی دیوکلائی حسن
|
|
منبع
|
تاريخ ايران - 1397 - دوره : 11 - شماره : 1 - صفحه:77 -102
|
|
چکیده
|
مناسبات تجاری ایران و شوروی در دوران پهلوی اول به واسطه سیاست های اتخاذشده از سوی رجال سیاسی و اقتصادی دو کشور، متفاوت از مناسبات تجاری در دوران قاجار دنبال شد. در حالی که روسیه در دوران قاجار پس از تحمیل عهدنامه ترکمانچای، به شریک اول مناسبات تجاری با ایران تبدیل گردید؛ این جایگاه، با سیاستگذاری های حکومت انقالبی شوروی و حکومت پهلوی اول در حوزۀ اقتصاد تجاری، از دست رفت و آلمان نازیبا انجام دادن معامالت تجاری پایاپای از سال 1314 جایگزین آن شد. نوع مبادلات تجاری پایاپای میان ایران و آلمان ضمن تامین منافع اقتصادی وتجاری ایران، تداوم آن را به الزامی برای کشور تبدیل کرد. در نتیجۀ بهوجودآمدن این الزام بود که ایران با وجود تمایل شوروی، تمایل خود را برای تحکیم و ادامۀ مناسبات تجاری با این کشوراز دست داد. علیرغم وجود این بیمیلی، ایران در فروردین 1319 قرارداد بازرگانی و بحرپیمایی را با شوری منعقد کرد. انعقاد این قرارداد در شرایطی که ایران پیشتر تمایلی به آن نداشت این پرسش را مطرح میسازد که عوامل موثر در انعقاد قرارداد بازرگانی و بحرپیمایی 1319 ایران و شوروی چه بوده است؟ مقاله پیش رو با استفاده از روش تحقیق تاریخی و به کارگیری اسناد و مدارک آرشیوی، نشریات و کتاب های تاریخی، پرسش مذکور را پاسخ داده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که بروز جنگ جهانی دوم و سیاست محاصرۀ دریایی آلمان توسط متفقین، عامل موثری در انعقاد این قرارداد بود. محاصرۀ دریایی آلمان موجب ایجاد کندی و اختلال در مناسبات و مبادلات تجاری دریایی ایران و آلمان طریق دریا شد. در نتیجۀ این وضعیت ایران ناچار شد تا به منظور دستیابی به راه زمینی مناسب از طریق خاک شوروی، شش ماه پس از آغاز جنگ جهانی دوم و در فروردین 1319 ،قرارداد بازرگانی و بحرپیمایی را با این کشور منعقد کند
|
|
کلیدواژه
|
ایران، شوروی، اقتصاد، تجارت، قرارداد بازرگانی و بحرپیمایی 1319
|
|
آدرس
|
دانشگاه مازندران, گروه تاریخ, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
h.shojaee@umz.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|