رابطه زیبایی و اخلاق در اندیشه عرفانی

موضوع حُسن یا زیبایی یکی از مهمترین موضوعات مطرح شده در اندیشه‌ی عرفانی است. در همان نگاه نخست به این عنوان، به نظر می‌رسد که واژه‌ی حسن و معادل فارسی آن «نیکویی»، دارای نوعی دلالت اخلاقی است. کلماتی چون احسان و محسن که از مشتقات حسن است، غالباً در حوزه‌ی اخلاقی به کار می‌روند. همین نکته حاکی از آن است که بحث از زیبایی و حسن در عرفان اسلامی نمی‌تواند یک بحث زیباشناختی صرف به‌شمار رود و باید به گونه‌ای به‌دنبال تبیین پیوند میان زیبایی و اخلاق در این حوزه بود. این نوشتار بر آن است تا با ارایه‌ی تعریفی اجمالی از حسن و انواع آن، مقدمات پرداخت به چگونگی رابطه‌ی میان زیبایی و اخلاق در اندیشه عرفانی را فراهم بسازد. به عبارت دیگر، مساله‌ی اصلی این مقاله، کوشش برای یافتن مبنای مابعدالطبیعی این ارتباط است. به نظر می‌رسد که بحث از رحمت امتنانی در اندیشه‌ی عرفانی (اندیشمندان بزرگی چون ابن عربی، شیخ محمود شبستری و...) و مساوقت آن با وجود، و از سوی دیگر، مساوقت زیبایی با وجود، دلالت بر پیوند ژرف میان زیبایی و