نگرش دین‌یاران به پاندمی کرونا مطالعه موردی: طلاب شهر قم

با توجه به تاثیر طلاب بر گروه‌های دینداری در ایّام کرونا، سعی شد اطلاعاتی دربارۀ نگرش ایشان نسبت به این پدیده از دوران قرنطینه تا تولید واکسن جمع‌آوری شود تا برمبنای آن بتوان کمّ و کیفِ تاثیر این گروه را بر زیست دینی-اجتماعی جامعۀ ایران بهتر درک کرد. به‌ این منظور، با روش کیفی به ثبت نگرش طلاب در شهر قم به‌عنوان مرکز اصلی حضور طیف‌های مختلف آنان اقدام شد. پژوهش حاضر در دو مرحلۀ زمانی، یکی از اواخر آذر 99 تا ابتدای اسفند 99 و دیگری در بهمن 1400 در قالب پرسشنامه و مصاحبه‌های شفاهی صورت پذیرفت. با توجه به روش زمینه‌ای، از میان داده‌ها تنها پاسخ‌ 51 نفر از طلاب به‌عنوان داده‌های اصلی و کم‌خطا مورد پردازش قرار گرفت. نتایج پژوهش در مرحلۀ اول، غلبۀ نگرش محافظه‌کارانه (احتیاط و بی‌نظری) به علت ناهماهنگیِ شناختی در طلاب را به نمایش می‌گذارد. اما در مرحله دوم، با توجه به ‌مواجهۀ تجربی طلاب با محدودیت‌ها و مشکلات ناشی از کرونا، شکل‌گیری نگرش نواندیشانه از نتایج برداشت شد. با وجود این، در هر دو مرحله، نگرش‌های اصلی و تکراری، محافظه‌کاری در مواجهه با تضادها، جزم‌اندیشی نسبت به دستورات دینی و کنش‌های سنتی در مواجهه با بروز عواطف دینی بود. لازم به یادآوری است که با توجه به رویکرد پژوهش حاضر، نتایج حاصله قابل تعمیم به سایر طلاب نمی‌باشد.

the attitude of the clergymen to covid-19 pandemicthe case study:the city of qom

during the covid-19 pandemic, considering the influence of clergymen on religious groups, we endeavored to gather information about their attitudes towards the corona phenomenon from the quarantine to the vaccination periods, in order to gain a deeper understanding of how this group impacts religious-social life in iranian society. to do present study, the researchers used a qualitative method to capture the attitudes of clergymen in qom, which is the central hub of their various spectra. questioning was carried out in two stages: first, from the december 2020 to the february 2021 and the second stage, in january 2022. this research was conducted by the use of questionnaires and face-to-face interviews. according to the contextual method, only the responses of 51 clergymen with fewer errors have been considered as the main true data. the research findings of the first stage indicate a conservative attitude among them. in the second stage, the results reflect a shift towards a more open-minded attitude based on the clergyman’s experiential encounters with the challenges of the corona-virus. however, in both stages, the predominant attitudes of respondents are conservatism in response to contradictions, dogmatism in response to religious orders, and fundamentalism in response to religious emotions. based on the research methodology, the data cannot be generalized to other clergymen.