اعمال رسولان، نگاهی تاریخی- تحلیلی

در مجموعه کتب عهد جدید، کتاب اعمال رسولان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این اهمیت را می‌توان در نکاتی همچون اطلاعاتی که درباره تاسیس و گسترش کلیسای اولیه مسیحی به لحاظ جغرافیایی و الهیاتی همراه با گزارشی از ماموریت‌های تبشیری رسولان ارائه می‌کند، و به‌ویژه نقشی که این داده‌ها در معرفی پولس رسول، تایید شخصیت رسولانه او و تلاش‌های بی‌وقفه‌اش در لحظات بحرانی صدر مسیحیت و دفاع از پیام مسیح در برابر معارضان یهودی و غیریهودی دارد، بررسی و تحلیل نمود. در این راستا، کتاب اعمال رسولان، به مثابه حلقه ارتباط میان دو مجموعه «اناجیل» و «رسالات» پولس در سدۀ نخست به‌شمار می‌آید. افزون بر این، شبهات موجود در باب نویسنده این کتاب (لوقا) و حجیت و سبک نگارش او، و اتفاق‌نظر بر یکی‌بودن نویسنده دو کتاب اعمال و انجیل لوقا، و توالی و پیوستگی موضوعی آنها که نهایتاً این دو را ذیل عنوان «تاریخ لوقا» به منزله یک «کتاب مرجع» قرار می‌دهد، بحث و فحص می‌شود. در واقع، تبیین ویژگی‌های تاریخی، محتوایی و الهیاتی این کتاب در همسازی با بستر هلنیستی زمانه که سبب جایگاه خاص آن شده، مد نظر این مقاله‌است.

the acts of the apostles, a historical-analytical research

among the new testament canon, the acts of the apostles stands out in terms of its special importance. these significant points can be examined and analyzed in respect of the first-hand information, both geographically and theologically, that presents about the establishment and expansion of the early christian church, along with the reports on the evangelical missions of the apostles, especially st. paul the apostle, validity of his apostolic claims, and his ceaseless efforts in critical circumstances at the christianity era due to defending christ’s message against jewish and gentile opponents. in this regard, the acts serves as the link between “gospels” and “pauline epistles” in the first century. in addition, the doubts raised on its author (luke), the trustworthiness and style of his text, a consensus on being the same author of the gospel of luke and the acts, also, their thematic sequence/coherence, which puts two volumes under the name of “luke-acts” as a “source-book”, has been discussed. accordingly, in this article, the historical character, theological emphasis, and apologetic interests as the thematic features of the acts producing parallels to the context of hellenistic culture have been reviewed.