بررسی مقالات شمس جهت آشنایی با مکتب تربیتی شمس تبریزی و ارائۀ الگویی برای تربیت معنوی

شاید اگر امروز با کسوف شمس مواجه نبودیم آموزه‌ها و آرای تربیتی شمس برای ما ایرانیان شناخته‌شده بود. اکنون بر ما است بازخوانی و گوش فرا‌دادن به رهنمودها و سخنان او به عنوان مربی‌ای فراموش‌شده؛ مربی‌ای که بعضی از درس‌های او همچون دعوت به معنویتی مبتنی بر عشق‌ورزی و صلح به عنوان میراثی تربیتی و فرهنگی از مرز زمان و مکان زندگی شمس گذشته و همچنان با انسان و برای انسان به یادگار مانده است.مقالۀ حاضر با مرور آراء و اندیشه‌های شمس تبریزی از دیدگاه تربیتی، پس از بررسی کفایت تفکرات و تاملات شمس برای دریافت دلالت‌های تربیتی، به جستجوی پاسخ این پرسش می‌پردازد که ویژگی‌ها و ابعاد تربیت معنوی از منظر او چیست. بازخوانی آرای شمس تبریزی در این پژوهش، با رویکرد توصیفی-تحلیلی و در تعامل میان ساختار برگرفته از ادبیات پژوهشی رشتۀ تعلیم و تربیت با تحلیل، استنباط و استنتاج حاصل از بررسی محتوا و متن مقالات شمس به دست آمده است. بر این اساس می‌توان از یافته‌هایی برای تربیت معنوی همچون مبانی (آزادی، اراده، اخلاص)، اصول (معنویت و روحانیت)، اهداف (عشق‌ورزی و ترک خودخواهی) و روش‌ها (خاموشی، مواجهه، گفت‌و‌گو) سخن گفت. تربیت معنوی با استناد به قرائت شمس دارای ابعاد شناختی (همچون تفکر شهودی)، عاطفی (شادمانی و شفقت) و عملی (تربیت نفس و روح) است.

Study of Shams Essays to get acquainted with Shams Tabrizi educational school and provide a model for spiritual education

.Perhaps if we had not faced the eclipse of the sun today, Shams’ teachings and educational views would have been known to Iranians. Now we should reread and listen to his instructions and words as a forgotten coach. An educator whose lessons, such as the invitation to a spirituality based on love and peace as an educational and cultural heritage, have crossed the boundaries of the time and place of his life and are still remembered by man and for man. The present article reviews the views and ideas of Shams Tabrizi from an educational perspective, after examining the adequacy of Shams’ thoughts and reflections to receive educational implications, seeks the answer to the question of what are the characteristics and dimensions of spiritual education from his perspective. Rereading the views of Shams Tabrizi in this research, with a descriptiveanalytical approach and in the interaction between the structure derived from the research literature of the field of education with analysis ,deduction and inference obtained by examining the content and text of Shams’ essays. Based on this, we can talk about findings for spiritual education such as foundations (freedom, will, sincerity), principles (spirituality), goals (lovemaking and abandoning selfishness) and methods (silence, confrontation, dialogue). Spiritual education based on the recitation of Shams has cognitive (such as intuitive thinking), emotional (happiness and compassion) and practical (training of soul and spirit) dimensions.