جایگاه استاد در ابعاد شناختی و رفتاری سِیروسلوک عرفانی

یکی از اصول مطرح تربیت عرفانی در عرفان عملی، مسئله نیاز سالک به استاد در سِیروسلوک است؛ اما بزرگان عرفان به علت‌هایی از ارائه بحث علمی و برهانی در این زمینه خودداری کرده اند. در این راستا، دسته‌بندی ابعاد نیاز به استاد و تبیین جایگاه شناختی و رفتاری استاد در سیر تربیت سالک ضروری است. با بررسی‌های انجام‌گرفته در این پژوهش به این نکته دست می یابیم که با پیوند‌دادن مسئله نیاز به استاد با دَه کارکرد اساسی استاد در حوزه‌های شناختی و رفتاری جایگاه استاد تطبیق‌پذیر است و ضرورت آن اثبات‌پذیر می‌شود. شناخت راه نامحسوس و پیچیده، شناخت وظایف و برنامه‌ها، شناخت آفات، خطرات و موانع، شناخت حوادث شهودی و شناخت تفاوت شاکله سالکان از کارکرد های استاد در بُعد شناختی دانسته شده اند و ترقی به مراحل و مقامات بالاتر، سرعت و سهولت‌بخشیدن به سیر، تاثیر نفَس و ولایت باطنی استاد، رفع آفات و موانع سیر سالک و دفع ضرر احتمالی ناشی از نبود استاد از کارکرد های استاد در حوزۀ رفتاری شناخته شده اند که تحقق هیچ‌یک از آن‌ها بدون راهنمایی و دستگیری استاد امکان‌پذیر نیست.

The position of the master in the cognitive and behavioral dimensions of mystical journey

One of the most important principles of mystical training in practical mysticism is the need of the seeker for a master in conduct, but the great mystics for some reason have refused to provide scientific and argumentative discussion in this field. In this regard, it is necessary to categorize the dimensions of the need for a teacher and explain the cognitive and behavioral position of the teacher in the course of training the seeker. Through the studies conducted in this study, we find that by linking the issue of the need for a teacher with the ten basic functions of the teacher in the cognitive and behavioral domains, the position of the teacher is adaptable and its necessity can be proved. Recognizing the intangible and complex way, recognizing tasks and programs, recognizing pests, dangers and obstacles, recognizing intuitive events and recognizing the difference in the shape of seekers, are considered as the functions of the master in the cognitive dimension. Promotion to higher levels and authorities, speeding up and facilitating the journey, the impact of the master’s inner soul and guardianship, removing pests and obstacles in the seeker’s journey and repelling the possible harm caused by the absence of the master, are known among the master’s functions in the field of behavior.