گونه ‌شناسی و نقد دیدگاه‌های مستشرقان پیرامون مساله جمع قرآن

قرآن کریم طی 23 سال به‌‌صورت تدریجی بر رسول اکرم (ص) نازل گردید. به گواهی تاریخ آن حضرت از همان ابتدا بر گردآوری و نگارش قرآن کریم اهتمام داشت. مدت‌‌ها پس از وفات آن حضرت دربارۀ فرآیند گردآوری قرآن کریم میان دانشمندان مسلمان اختلاف افتاد و تا به امروز نیز این مسئله محل بحث و گفتگو است. عالمان، جمع‌آوری قرآن را به دو گونه تفسیر می‌کنند: جمع در زمان رسول خدا (ص)، و پس از رحلت آن حضرت. خاورشناسان نیز از اوایل قرن 19میلادی به پژوهش حول قرآن کریم روی آورده، نظرات مختلفی در این زمینه مطرح کردند. اولین خاورشناسی که به‌طور مفصل به این موضوع پرداخت، نولدکه، قرآن‌‌پژوه آلمانی در کتاب «تاریخ قرآن» است، و در پی او دیگر مستشرقان و دانشمندان مسلمان نیز دست به پژوهش‌های متعدد‌‌ در این زمینه زدند. پرسش اصلی پژوهش حاضر آن است که دیدگاه‌های مستشرقان حول مسئله جمع‌آوری قرآن در چند دسته قابل طبقه‌‌بندی و گونه‌‌شناسی است، و چه نقدهایی بر نظریه‌های آنها وارد است. به‌‌صورت مختصر با به‌کارگیری روش توصیفی انتقادی این نتیجه حاصل شد که پنج گونه نظریه در موضوع جمع‌آوری قرآن میان مستشرقان متداول است و هرکدام، کم‌وبیش، اشکال‌های متعددی ازقبیل ایصال به مطلوب، نبود تتبع کافی در منابع اسلامی، برداشت مقطعی از منبع، نگاه تاریخی غلط، و غیره دارند.

the typology and critique of orientalists’ views on the compilation of the quran

the holy quran was revealed to the prophet muhammad (pbuh) gradually over a span of 23 years. historical records suggest that the prophet was meticulous in the compilation and documentation of the quran from its inception. subsequent to his passing, discussions emerged among muslim scholars concerning the methodology of the quran’s compilation, an issue that continues to be debated in contemporary scholarship. there are two predominant interpretations regarding the compilation of the quran: one posits that it was compiled during the lifetime of the prophet (pbuh), while the other suggests that it occurred posthumously. since the early 19th century, orientalists have also engaged in quranic studies, offering diverse perspectives on the subject. the first orientalist to extensively examine this topic was theodor nöldeke, a german scholar, in his work “history of the quran.” this was followed by numerous studies from both other orientalists and muslim scholars alike in this domain. the current study’s key concern is how to categorize and typologize orientalists’ perspectives on the quran’s compilation, as well as what objections can be thrown at their theories. using a descriptive-analytical method, it was briefly concluded that orientalists have five prevalent theories about the compilation of the quran, each with several flaws such as insufficient evidence, a lack of thorough research in islamic sources, partial interpretation of sources, historical inaccuracies, and so on.