نقد آرای مستشرقان در مورد جایگاه زن در اسلام در مقایسه با دیدگاه مقام معظم رهبری

در پی جریان‌های فمینیستی و احقاق حقوق زنان، مستشرقان به بازخوانی متون مقدس دینی ازجمله قرآن و متون اسلامی پرداخته‌اند و به مباحثی همچون جایگاه و حقوق اجتماعی و سیاسی و اقتصادی زنان از قبیل: خلقت زن، قوامیت، تعدد زوجات، حجاب و... از منظر قرآن و پیامبرk پرداخته‌‌اند. گرچه اختلاف آرا بین ایشان وجود دارد؛ اما جریان فکری غالب آنان، قرآن را متنی احیاگر حقوق زنان و عاری از هرگونه نگاه جنسیتی و سلطه‌‌‌گری مردانه و تحقیرآمیز نسبت به زنان می‌داند و تلاش می‌کند تا به هر طریقی به شیوه‌های مستدل و درست یا بدون روش پژوهشی مناسب در حوزۀ دین، سایۀ سلطۀ مردان را از زنان حذف کند. مستشرقان بر این باورند که ترجمه‌ها و تفاسیر مردسالارانه با نظام تساوی جنسیتی در قرآن مخالفت دارد. آنان غالباً معتقدند که قرآن و پیامبرk با حضور زنان در همۀ ابعاد اجتماعی و سیاسی و رهبری آنان موافقند؛ اما بالاتفاق معتقدند که در قرآن آیات زیادی به حجاب اختصاص نیافته است و حجاب، برآمده از تفاسیر است. درواقع از دلایل کج‌‌فهمی برخی از آنان، دسترسی‌نداشتن به منابع و آرا عالمان شیعه است؛ لذا تبیین برخی آرا عالمان همچون اندیشه‌‌های بلند مقام معظم رهبری ضروری به نظر می‌رسد. وی با نگاهی کریمانه به زن معتقد است، اسلام متناسب با سرشت انسان، زن را ریحانه و مرد را قوام نامیده و این به‌معنای فرو‌‌دستی زنان نیست؛ بلکه در زندگی رفاقت و تشریک مساعی لازم بوده و باید حد اعتدال را رعایت کرد. همچنین وی قائل به حقوق مالی مستقل زنان و معتقد به ضرورت حضور فعال زنان در همه ابعاد مختلف اجتماعی، سیاسی، علمی و... است، البته با حفظ حجاب بوده و حجاب را موجب صیانت و عامل حفظ کرامت زنان نه نشانه عقب‌‌افتادگی آنان می‌‌داند. معظم له مخالف چندهمسری و قائل به تغییر و بازنگری در برخی نگاه‌‌های فقهی در حوزه زنان است؛ بنابراین آشنایی با این نظرات می‌‌تواند بسیاری از ابهامات دربارۀ نگرش اسلام به زنان را بزداید. این مقاله که به روش توصیفی تحلیلی نگاشته شده است، ضمن تبیین و نقد آرا مستشرقان، نظرات رهبر معظم انقلاب را به‌عنوان فصل‌‌الخطاب و مصحح آرا بیان می‌‌کند.

the critique of orientalists’ views on the position of women in islam in comparison with the perspective of the supreme leader (may allah prolong his life)

following feminist movements and the advocacy of women’s rights, orientalists have reinterpreted sacred religious texts, including the quran and islamic texts, regarding topics such as the social, political, and economic status and rights of women, including issues like women’s creation, guardianship, polygamy, and hijab, from the perspective of the quran and the prophet (pbuh). although there are differences of opinion among them, the dominant intellectual trend among orientalists considers the quran as a text that revives women’s rights and devoid of any gender bias, male domination, or derogatory views towards women. they strive to eliminate male dominance over women by any means possible, with or without proper religious research methods. orientalists believe that translations and male-dominant interpretations contradict the gender equality system in the quran. they often believe that the quran and the prophet (pbuh) approve of women’s presence in all social, political, and leadership dimensions. however, they commonly believe that the quran lacks explicit verses about hijab, attributing the concept to interpretations. one of the reasons for the misunderstanding by some orientalists is their lack of access to shiite scholars’ opinions and sources. therefore, explaining the perspectives of some scholars, such as the high-level thoughts of the supreme leader, seems essential. his eminence believes in a noble view of women in islam, stating that islam, in accordance with human nature, refers to women as delicate flowers and men as the guardians, not implying women’s submissiveness but rather advocating necessary cooperation and mutual participation in life while observing moderation. additionally, he advocates for women’s independent financial rights and emphasizes the necessity of active participation of women in various social, political, scientific, and other dimensions, provided they maintain the hijab, considering it a means of preserving and protecting women’s dignity rather than a sign of their backwardness. the supreme leader opposes polygamy and advocates for reconsideration and revision of some jurisprudential views concerning women. thus, familiarizing oneself with these opinions can eliminate many ambiguities about islam’s approach to women. this article, written using a descriptive-analytical method, not only clarifies and critiques orientalists’ opinions but also presents the views of the revolution’s leader as a decisive discourse and a corrective of opinions.