نقد دیدگاه نامه‌انگاری قرآن

کتاب «نامه هایی برای محمّد پیامبر[j] پژوهشی بر ریشه های قرآن»، تحقیقی درباره مصدر قرآن است که توسط امین قضایی نگارش یافته است. وی بر این باور است که آیات و سوره‌های مکی قرآن در اصل، نامه هایی بوده است که توسط فرقه‌ای یهودی مسیحی به نام ابیونی برای حضرت محمدj ارسال می شده و به همراه این نامه ها، متن اصلی کتاب مقدس به‌عنوان ضمیمه و شرح این نامه ها در اختیار ایشان قرار می گرفته است، ولی در زمان جمع قرآن، این نامه ها به‌عنوان قرآن جمع‌آوری شد. با توجه به اهمیت مسئله وحیانیت و الهی بودن قرآن و اینکه کتاب حاضر به زبان فارسی در محیط مجازی منتشر گردیده است؛ ضرورت دیده شد تا به نقد روش‌شناسانه وی در این جستار پرداخته شود. در پژوهش حاضر با روش تحلیل انتقادی به بررسی منابع و روش «قضایی» در دیدگاه حاضر پرداخته شد. نویسنده در تبیین دیدگاه خود متاثر از آراء خاورشناسان تجدیدنظر‌طلب درباره اعتبار منابع اسلامی چون «ونزبرو» و «لوکزنبرگ» است. نتیجه بررسی روش‌شناسانه کتاب مذکور حاکی از آن است که دیدگاه «قضایی» هیچ یک از ویژگی های یک نظریه علمی را ندارد و بر حدس و احتمال استوار است و مهم ترین مشکل نظریه وی خروج از بستر تاریخ و اتکای صرف به تحلیل های متنی بدون داشتن شرایط لازم است که این امر موجب ارائه تحلیلی تخیّلی و دور از واقع شده است.

A Critique of Supposing Quran as Letters to Holy Prophet

The book “Letters to Muhammad the Prophet / Research on the Roots of the Quran” is a research on the source of the Quran written by Amin Qazaei. He believes that the Meccan verses and chapters of the Quran were originally letters sent to the Prophet Muhammad (PBUH) by the JudeoChristian sect called the Abyssinians, and with these letters, the original text, The Holy Bible was given to him as an appendix and description of these letters, but at the time of compiling the Quran, these letters were compiled as the Quran. Considering the importance of the issue of revelation and divinity of the Quran and the fact that the present book has been published in Persian in a cyberspace; it was necessary to critique his methodology in this article. In the present study, the sources and the Qazaei’s method in the present perspective were examined by the method of critical analysis. In explaining his view, the author is influenced by the views of revisionist orientalists on the validity of Islamic sources such as Wansbrough and Luxenberg. The result of the methodological study of the book indicates that the Qazaei’s view does not have any of the characteristics of a scientific theory and is based on conjecture and probability. The biggest problem of the book is the escaping from base of history and depending on textual analysis without the necessary conditions which has led to an imaginative and farfetched analysis.