عوامل تحول رویکردها در مطالعات قرآنی غرب

مطالعات قرآنی غربیان در طول تاریخ خود براثر عوامل مختلف فرهنگی، سیاسی و مذهبی تغییر رویکردی و انگیزه‌ای داشتند. بررسی تاریخی تغییر و تحوّل رویکردها و عوامل آن که تاثیر زیادی بر فهم و درک صحیح و بیشتر از سیر تطوّر مطالعات اسلامی و قرآنی غربیان دارد، در پژوهش دانش‌مندان اسلامی مورد غفلت قرار گرفته است. نوشتار حاضر با استفاده از روش تحقیق کتابخانه‌ای در صدد بیان سیر تاریخی تغییر و تحوّل رویکردها در مطالعات دوره‌های مختلف تاریخی غربیان و مهم‌ترین عوامل آن می‌باشد. نوشتار حاضر تغییرات رویکردی مطالعات قرآنی غربیان را در دوره‌های شش گانه تاریخی مورد بررسی قرار داده و مهم‌ترین رویکردهای هر دوره را با ذکر عوامل پیدایش و تغییر آن، بیان نموده است و به این نتیجه رسیده است که رویکرد غالبی مطالعات مذکور از آغاز قرن هفتم تا قرن هفدهم میلادی براثر عوامل مختلف مذهبی هم‌چون تعصب و استقلال مطالعاتی کلیسا، سیاسی مانند تهدید امپراطوری عثمانی، شکست در جنگ‌های صلیبی و فرهنگی هم‌چون کم آگاهی از اسلام و قرآن و عدم توسعه فکری، به شدّت جدلی و انتقادی بودند که با تغییر شکل‌های خود از انتقادات عمومی و کلی به تخصصی، اصالت انتقادی خود را حفظ کرده‌اند، امّا رویکرد غالبی مطالعات قرآنی آن‌ها از قرن هجدهم به بعد براثر عواملی برخلاف عوامل پیشین، علمی و ملائم گشته و تا هنوز اصالت علمی خود را جز در دوره کوتاه نیمه اوّل قرن نوزدهم میلادی که براثر غلبه رویکرد استعماری کم رنگ شده بود حفظ کرده است.