رهیافت‌های توسعه گردشگری در شهرهای کوچک برمبنای تحلیل عوامل و مسائل بازدارنده آن؛ مطالعه موردی: شهر دلبران

جریان فعالیت گردشگری اثرات زیادی را در زمینه‌های مختلف به دنبال دارد و رونق و توسعه آن نیز وابسته به عوامل متنوعی است. ضعف امکانات شهری و خدمات زیرساختی، در شهرهای کوچک مناطق محروم، عاملی است که فاصله جریان فعالیت گردشگری را نسبت به حد ایده‌آل بیشتر می‌کند و محدودیت‌ها و مسائلی را در مسیر توسعه آن به وجود می‌آورد. این پژوهش که از نوع کاربردی و رویکرد روش‌شناسی آن آمیخته است، با هدف ارائه رهیافت‌های توسعه گردشگری در شهرهای کوچک، در پی تبیین و تحلیل زمینه‌های بازدارنده توسعه گردشگری در شهر دلبران می‌باشد. مسائل مترتب بر گردشگری شهر دلبران و حوزه تحت نفوذ آن احصاء و جمع‌آوری شده و بر اساس بار محتوایی آنها در سه بُعد ناکارآمدی نظام اقتصادی، ضعف زیرساخت‌های ارتباطی و خدماتی و ناتوانی و سستی ساختارهای اجتماعی-فرهنگی نام‌گذاری و دسته‌بندی شدند. ابعاد مذکور در ارتباط با ایستایی فعالیت گردشگری از طریق 23 شاخص مشاهده‌پذیر و در چارچوب مدلسازی معادلات ساختاری (sem) سنجش و بررسی شد. یافته‌ها نشان می‌دهند که رابطه عامل‌های ضعف زیرساخت‌ها و ناکارآمدی نظام اقتصادی با ایستایی فعالیت گردشگری معنی‌دار می‌باشد و 94 درصد از تغییرات کسادی و بی رونقی فعالیت گردشگری در مدل ساختاری پژوهش قابل تبیین و برآورد است. ناکارآمدی نظام اقتصادی و ضعف زیرساخت‌ها به ترتیب با ضریب اثر 0.401 و 0.394 بر ایستایی فعالیت گردشگری اثرگذار هستند. ضعف زیرساخت‌ها هرچند در رتبه دوم اثرگذاری قرار دارد ولی به دلیل اینکه اثر غیرمستقیم (0.311) هم دارد مهم‌ترین و اثرگذارترین متغیر موثر بر جریان فعالیت گردشگری است. درنهایت متناسب با نقشه روابط میان عوامل و مسائل بازدارنده فعالیت گردشگری، رهیافت‌های ارتقاء و توسعه زیرساخت‌های ارتباطی و خدماتی، بهبود زمینه‌های اقتصادی و توانمندسازی ساختارهای اجتماعی- فرهنگی ارائه شده است.

tourism development approaches in small cities based on the analysis of relevant factors and obstacles; case study: delbaran city

background and objectives: tourism activities have wide-ranging effects in various fields, and their development relies on various factors. in small cities within deprived areas, inadequate urban facilities and infrastructure are significant barriers to reaching optimal tourism levels, leading to limitations and problems. the success of tourism development programs and the achievement of their goals depends on the presence of favorable economic, social, infrastructural, and environmental conditions. in cities lacking these favorable conditions, tourism does not flourish. small cities, in particular, experience reduced tourism dynamics due to fewer and more limited infrastructure services compared to larger cities. delbaran, is a small city in qorveh county, kurdistan province, iran. this city is an example of not having a dynamic tourism sector despite attractions like the nearby babagargar spring, vineyards, religious events such as haleem cooking, and access to ali-sadr cave. accordingly, this study aims to analyze the obstacles to tourism development in delbaran city and its surrounding areas and present sustainable approaches for tourism development in small cities.methods: the study is applied research focused on identifying the obstacles to tourism development in delbaran city and proposing strategic solutions. a mixed-method approach (quantitative and qualitative) was employed to collect, process, and analyze data. partial least squares structural equation modeling (pls-sem) was used to analyze relationships between research variables via smart pls software. initially, a field survey was conducted by the jihadi problem-solving group of iran’s national elites foundation (inef) of kurdistan province to gather data on problems and limitations related to the tourism industry in delbaran and its sphere of influence. then, the problems and limitations were categorized into three categories: inefficiency of the economic system, weakness of infrastructures (communication and services), and weakness of socio-cultural structures. in the second step, the relationships between the problems and obstacles to tourism development were determined based on the theoretical knowledge of tourism to form the conceptual and structural model. in the third step, a likert scale questionnaire was used to score and examine the status of the issues related to the stagnation of tourism in delbaran city and its sphere of influence. local elites aware of the issues in the studied city and region participated in the survey.