تحلیل اثرات ایجاد بزرگراه‌ های درون شهری بر شهر با استفاده از رویکرد آینده‌ نگاری

در خلال تغییرات سریع جهانی، شهرها تغییر الگویی را تجربه می‌کنند که بزرگراه یکی از آنها است و نقش مهمی را در جابجایی و دسترسی شهری ایفا می‌کنند. در همین راستا باید تاثیراتی که بر شهر می‌گذارند نیز مورد بررسی قرار گیرد. روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی و از نوع کاربردی است و استخراج شاخص‌ها با شیوه دلفی در سه راند انجام شده است. ابتدا از متخصصین خواسته شده تا شاخص‌ها و عوامل موثر را بیان کنند و در مرحله بعدی شاخص‌های بیان شده دسته‌بندی و نهایی شده‌اند و در راند آخر به تعیین امتیازات عوامل پرداخته شده است. بدین منظور 10 نسخه پرسشنامه جهت تعیین امتیازات عوامل توسط کارشناسان تکمیل شده و با بهره‌گیری از روش تحلیل اثرات متقاطع که یکی از روش‌های متداول و مورد پذیرش آینده‌نگاری است، به تحلیل مولفه‌های موثر در ارتباط با بزرگراه‌ها پرداخته است. تعداد 24 عامل در ارتباط با تاثیرات بزرگراه مورد بررسی قرار داده شده و در نهایت با جداول و نمودارهای مستخرج از این نرم‌افزار تحلیل عوامل انجام گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد از میان شاخص‌ها و عواملی که مورد بررسی قرار گرفتند، متغیرهای میزان تغییر شبکه راه‌ها، میزان استفاده از حمل و نقل موتوری، مسیر پیاده و دوچرخه، عملکرد و کارایی کاربری اراضی، میزان آلودگی آب های سطحی، جهت گسترش شهر و میزان جریان باد و هوا حائز اهمیت ویژه‌ای هستند و متغیر میزان تغییر شبکه راه‌ها و میزان استفاده از حمل و نقل موتوری، بیشترین تاثیرات بزرگراه‌های درون شهری دارند. به طور کلی این موارد 7 عامل کلیدی اثرات بزرگراه‌های درون شهری هستند که باید در روند برنامه‌ریزی‌های خرد و کلان در جهت بهبود وضعیت شهر و بزرگراه‌ها به آن‌ها توجه ویژه‌ای کرد.

analyzing the effects of urban highway construction on the city with a futuristic approach

background and objectives: with the ever-increasing population expansion and the scattered growth of cities, especially in cities centered on personal transportation, we are witnessing the creation and expansion of road networks, especially highways. transportation can be considered one of the central elements and a role player in the growth and development of the city. therefore, it is important to pay attention to the issues of transportation problems, such as problems related to inner and outer city transportation, traffic problems, noise and air pollution, and waste of time and capital. managers and urban planners tried to solve these problems, and some urban planners believe that building a highway is one of the ways to improve transportation and adjust the issues and problems related to it, but others believe that highways do not have the ability to respond to existing problems. during the rapid global changes, cities are experiencing a paradigm shift, of which the highway is one of them, and they play an important role in urban mobility and accessibility. in this regard, their effects on the city should also be examined.methods: the current research method is descriptive-analytical of applied research type. information and documents have been used to extract indicators affecting highways. the effects of each indicator were analyzed by foresight and cross-effects analysis. the cross-effects analysis method is a kind of foresight method that tries to achieve the possible and likely scenarios in the future for that subject with the cause-and-effect relationships between the factors affecting a subject. in this research, after extracting some indicators using the delphi method in three rounds, experts were first asked to complete the indicators and effective factors, and in the next step, the mentioned indicators were categorized and finalized, and in the last round, points were determined. the factors have been discussed, which were scored from 0 to 3 and p (possible effects) and entered into micmac software. therefore, ten versions of the questionnaire were completed by the experts to determine the points of the factors, and by using the method of cross-effects analysis, which is one of the common and accepted methods of foresight, it analyzed the effective components related to highways. a number of 24 factors related to highway construction have been investigated, and finally, the factors have been analyzed in tables and graphs extracted from this software. the outputs of this method classify the factors affecting highways into five categories of risk variables, influential, secondary leverage, independent and dependent, and show its stability or instability pattern.