شناسایی و ارزیابی اثر مولفه‌های محیطی - فردی - اجتماعی بر ادراک حرارتی جهت بهبود وضعیت در فضای اداری

یکی از جنبه‌های متنوع آسایش در محیط‌های مصنوع، آسایش حرارتی است که تحت تاثیر مولفه‌های مختلفی میتواند تغییر یابد. محققان بر این مسئله تاکید می‌‌‌ورزند که مطالعات اولیه آسایش حرارتی با تکیه بر مولفه‌‌‌های اقلیمی تنها بخشی از نتایج را توجیه می‌‌‌نماید؛ از اینرو لازم است اثر سایر مولفه‌‌‌های نیز بررسی گردد. این پژوهش با هدف روشن نمودن مولفه‌‌‌های فردی و اجتماعی، علاوه‌‌‌بر محیطی، اثرگذار بر ادراک آسایش حرارتی صورت پذیرفته ‌‌‌است تا بدین ترتیب راهکارهایی در جهت بهبود وضعیت طراحی و بهسازی فضاهای اداری ارائه نماید. بنابراین دو سوال مطرح است: یکی آنکه مولفه‌‌‌های اثرگذار بر ادراک آسایش حرارتی کدام‌‌‌اند؟ و دیگری کدام یک از پاسخ‌‌‌های حرارتی قابلیت پیش‌‌‌بینی بهتری توسط این نوع مولفه‌‌‌ها را دارا می‌‌‌باشند؟. در این راستا مطالعه‌‌‌ای میدانی (شامل پرسشنامه، مشاهده و ثبت داده‌‌‌های اقلیمی با استفاده از حس‌‌‌گرهای حرارتی) در ساختمان مدیریت دانشگاه شیراز در چهار روز کاری در زمستان 1397 انجام شده‌‌‌است. مولفه‌‌‌های فردی (شامل سن، جنسیت، فشار خون، ضربان قلب، دمای بدن، رنگ پوست، نرخ لباس، نرخ فعالیت و رفتارهای سازگاری خودآگاه) مولفه‌‌‌های اجتماعی شامل (رشته تحصلیی، سمت، سطح تحصیلات، وضعیت مصاحبت و وضعیت مراجعین) در قالب پرسشنامه و مشاهده توسط محقق سنجیده شده‌‌‌است. دمای هوا و رطوبت نسبی داخل به عنوان مولفه محیطی، نیز توسط دیتالاگرها ثبت شده‌‌‌اند. پاسخ‌‌‌های حرارتی افراد نیز در قالب مقیاس‌‌‌های احساس حرارتی، آسایش حرارتی، رضایت حرارتی، ترجیح حرارتی، پذیرش حرارتی و آسایش حرارتی کلی سنجش شده‌‌‌اند. نتایج مطالعه بر روی 108 کاربر در ساختمان اداری نشان می‌‌‌دهد تاثیر مولفه‌‌‌های اجتماعی قابل اغماض است اما توجه بدان‌‌‌ها در روند طراحی می‌‌‌تواند به بهبود وضعیت کمک نماید. در خصوص مولفه‌‌‌های فردی نیز شاخص توده بدن و نرخ لباس دو مولفه با بیشترین اثرگذاری می‌‌‌‌‌‌باشند. بنابراین وجود مولفه‌‌‌های اجتماعی کمک چندانی بر پیش‌‌‌بینی پاسخ‌‌‌های حرارتی نمی‌‌‌نماید. براساس مولفه‌‌‌های محیطی و فردی نیز، ترجیح حرارتی ضریب تعیین بالاتری را نشان می‌‌‌دهد. از آنجایی که ترجیح حرارتی زمینه‌‌‌ساز تغییرات لحظه‌‌‌ای و واکنش فرد در محیط می‌‌‌شود، از اهمیت بسزایی برخوردار است و باید مورد توجه طراحان قرار گیرد.

identification and assessment of the effect of environmental, personal and social components on thermal comfort in office buildings

background and objectives: thermal comfort is one of the comfort aspects in current architectural design and can be changed by various components. researchers emphasize that early thermal comfort studies relying on climate and environmental aspects can only justify a  part of the results. therefore, it is necessary to examine the effect of other components. effective components could be found in physical, physiological, psychological, social, environmental, and economic aspects. so, thermal comfort can be influenced by inner and outer factors. regarding the research literature and the variety of effective components in thermal comfort, there is a lack of research on this subject. in addition, researchers believe many relations between these components should be considered in thermal comfort studies. therefore, as a part of a larger study, this study was conducted to investigate the effect of personal, environmental, and social components on thermal comfort. this study aims to clarify the individual and social components affecting the perception of thermal comfort to provide solutions to improve the design of office spaces. so, there are two questions: first, what are the personal and social factors affecting the perception of thermal comfort? and second, which scale is better for predicting thermal comfort based on these components?methods: in this regard, a field study (including questionnaire, observation, and onsite measurement for recording climatic data using thermal sensors) was conducted in winter in a main administrative office building of shiraz university. questionnaires were designed to gather some of the personal components (such as age, gender, height, weight, and adaptive behaviors); social components (including education and degree level, the field of study, and position); and thermal scales (thermal sensation, thermal comfort, thermal satisfaction, thermal preference, thermal acceptability, and overall thermal comfort). blood pressure, heart rate, and body temperature as the personal components were measured using a related standard device. clothing and activity types were recorded and then changed into a quantitative scale. the data loggers also record the indoor air temperature and relative humidity. the field study was conducted in january 2019 for four consecutive days from 8 am to 12 pm. in total, there were 110 measurement subjects. finally, 108 were identified as useful in the analysis by eliminating incomplete questionnaires. the main administrative building is located on the northern side of shiraz, iran (52.52°n, 29.63°e). the 138920 m2 building is oriented in the northwest and southeast in two blocks (with seven and ten stores). the two building blocks have some differences in constructional details and interior design. there was no compulsion to participate, and oral and shortform written consent was considered with no restrictions on participants to have freedom of their usual work day.findings: the collected data were imported into spss software. a total of 22 statistical analyses were performed, including descriptive and inferential statistics (linear and multiple linear regression, univariate anova). this study selected the correlation coefficients based on the variables scale. so, spearman, pearson, and eta correlation have been used to show the strength of the relations. in this study, 108 subjects participated, including 41 women and 66 men (one person did not mention gender). the age group varies from 24 to 60 years. most of the age group is in the 3145 range. these individuals weigh between 50 and 120 kg and have a height of 1.55 to 1.86 meters. the average body temperature was 36°c, the mean blood pressure was 126 with a minimum of 87 and a maximum of 183, and the heart rate was also in the range of 49 to 98.