سنجش کیفیت‌های محیطی در دروازه شهر و اولویت‌بندی آنها با استفاده از فرایند تحلیل شبکه‌ای

دروازه شهر یکی از اصلی ترین اجزاء ساختار فضایی و کالبدی شهر است که از کارکردها و عملکردهای ویژه‌ای برخوردار می باشد. دروازه شهر حد واسط و مفصل ارتباط دهنده محیط پیرامونی شهر و محیط انسان ساخت داخلی آن است که به حالت یک عرصه می باشد و به عنوان یک فضای شهری روابط و مناسبات مختلف فضایی و کارکردیعملکردی در آن جاری است. هر یک از فضاهای شهری با دارا بودن کیفیت های منحصربه فرد، مطالعه آنها از نظر ابعاد مبانی علمی و اجرایی در شهرسازی، دارای اهمیت قابل ملاحظه‌ای می باشد. کیفیت های محیطی دروازه شهر عناصر و اجزاء گوناگونی را در بر می گیرند و روابط متقابلی میان آنها بر قرار است و به صورت مستقیم قابل اندازه گیری نیستند. بر هم کنش عناصر مذکور، ماهیت پیچیده کیفیت های محیطی دروازه شهر را نشان می دهد. این مقاله به لحاظ هدف از نوع بنیادی می باشد و رویکرد روش شناسی آن بر مبنای رویکرد آمیخته (کمیکیفی) است که به تبیین کیفیت های محیطی در فضای دروازه شهر و تعیین میزان اهمیت و اولویت بندی آنها می پردازد. براساس نتایج بدست آمده مشخص شد که با فاصله اطمینان 99 درصد می‌توان گفت که استفاده از اصطلاح ورودی شهر به لحاظ مفهومی درست نیست و لازم است در مطالعات شهرسازی از اصطلاح دروازه شهر استفاده شود. در این مقاله براساس مبانی علمی موضوع مورد مطالعه، برای سنجش نمایانگرهای کیفیت های محیطی در دروازه شهر عنصر، هنجار و سنجه های تخصصی تعریف شده است و نتایج بدست آمده از تبیین و تعیین اهمیت و اولویت بندی نمایانگرهای کیفیت های محیطی در فرایند مطالعات و ساماندهی دروازه شهر به ترتیب شامل 1 زیست بوم، 2 کارکردی، 3 زمان، 4 ادراکی، 5 اجتماعی، 6 منظر، 7 مدیریت، 8 فضایی، 9 ریخت شناسی و 10 یگانه‌تنی می‌‌باشد.

Assessing Environmental Qualities in the City Gateway and Prioritizing Them by Means of the Analysis Network Process

The city gateway is one of most fundamental elements of spatial and physical structure of the city that has special functions and applications. The city gateway links the urban peripheral environment with its internal built environment that is like a domain and, as an urban space, different spatial and functional relationships are constituted in that. The study of urban spaces with their distinguished qualities in terms of dimensions of the scientific and executive foundations in urban planning is of special importance. The environmental qualities of the city gateway have different elements and components and have reciprocal interaction with each other and cannot be directly measured. The interaction of the mentioned elements reveals the intricate nature of the environmental quality of an urban gateway. The present paper is basic in terms of objective and its methodology is based on the mixed method (quantitative qualitative) research which specifies the environmental qualities in the space of city gateway and determines the amount of their importance and prioritization. Based on the obtained results, it was revealed that it can be said with 99 percent confidence that the use of term of city entrance is not conceptually correct and it is necessary to use the term of city gateway in the studies related to the urban planning. In the present paper, based on the scientific foundations of subject matter, some elements, norms and expertized measurements have been defined and the results obtained from the specification and determination of importance and prioritization of features of environmental qualities in the process of studies and organization of city gateway include respectively 1 environment, 2 functional, 3 time, 4 cognitive, 5 social, 6 landscape, 7 management, 8 spatial, 9 morphology and single body.