تاثیر عوامل بلندمرتبه بر ارتقاء فرهنگ سکونتگاهی شهر شیراز با بهره‌گیری از مدل تحلیل شکاف

امروزه تامین مسکن به عنوان یکی از اساسی‌ترین نیازهای زیستی اهمیت ویژه‌ای در برنامه‌های توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع دارد. تهیه و تامین مسکن به ویژه مسکن مناسب از این نظر که فراهم کننده آسایش و رفاه انسان‌ها بوده، نقش مهمی را در زندگی افراد جامعه دارد. به دنبال رشد فزاینده شهرنشینی ناشی از افزایش جمعیت و مهاجرت‌های روستایی و در شرایط محدودیت منابع زمین و عدم امکان رشد افقی شهرها، توسعه عمودی که نمود آن با عنوان بلندمرتبه خوانده می‌شود، مد نظر قرار گرفت. توسعه این پدیده بدون برنامه‌ریزی صحیح و عدم توجّه به مسائلی از جمله بافت و عامل‌های فرهنگی در فضای تعاملی سکونتگاهی منجر به بروز رفتارهایی از ساکنین می‌گردد که مخل و از بین برنده فرهنگ سکونتی است. در این پژوهش با هدف کاهش اثرات بلندمرتبه سازی بر زندگی ساکنین علی الخصوص ساکنین شهر شیراز با توجّه به محلی بودن مفهوم فرهنگ از طریق افزایش فرهنگ سکونتی، ابتدا با استفاده از روش مطالعات کتابخانه‌ای، با بازنگری ادبیات موضوع مهمترین مولفه‌های موثر بلندمرتبه بر فرهنگ سکونتگاهی شناسایی و سپس در قالب روش دلفی با استفاده از روش نمونه‌گیری گلوله برفی مورد سنجش قرار گرفت. در ادامه به منظور مشخص شدن اختلاف میان وضع موجود و وضعیت مورد انتظار، طی پرسشنامه‌ای 41 سوالی و با حجم نمونه 110 عددی از کارشناسان برگزیده که همگی از نظر محل سکونت و تخصص دانشگاهی به نحوی با فرهنگ سکونتی شیراز آشنا بوده، به مقایسه میانگین زوجی مولفه‌ها پرداخته شد و عوامل مربوط به نیاز فیزیکی، ایمنی و آرامش، تعامل اجتماعی، هویت اجتماعی و نظم و خود شکوفایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که درک بهتر این اختلاف در نمودار پراکنش شکاف مشهود گردید. در انتها با ارائه راهکارهایی در راستای هماهنگ کردن بلندمرتبه‌ها با فرهنگ خاص شهر شیراز، به بهبود شرایط زندگی و تامین محیطی سرشار از سرزندگی و آرامش گام برداشت.