|
|
|
|
نظریه‌ی نوین درباره تاریخ نخستین چپیره‌سازی با باریکه تاق در معماری ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
معماریان غلامحسین ,سلطان احمدی بهمن ,آذرنوش منا
|
|
منبع
|
معماري و شهرسازي ايران - 1396 - شماره : 14 - صفحه:75 -84
|
|
چکیده
|
چگونگی تبدیل زمینهی مربع یا چند ضلعی به طرحی مدور، برای قرارگیری گنبد بر روی آن یکی از مهم‌ترین مشکلات ساخت گنبدها بوده است. به این بخش، ناحیه‌ی انتقال چپیره می‌گویند. در ایران از انواع مختلف چپیره‌سازی بهره گرفته شده است و بر اساس شواهد موجود، ایرانیان این فن را به جهان معماری عرضه داشته‌اند. برخی محققین همچون آندره گدار، محمدکریم پیرنیا و غلامحسین معماریان انواع چپیره سازی در ایران را دسته‌بندی نموده‌اند. وجود معیارهای متفاوت در این دسته‌بندی آن‌ها را از یکدیگر متمایز نموده است، امّا در تمامی این نظریات چپیره سازی پیش و پس از اسلام در ایران متفاوت از یکدیگرند. یکی از انواع چپیره سازی، تاق‌بندی یا استفاده از عنصری به نام باریکه تاق در گوشه‌سازی است به گونه‌ای که بعضی از انواع گوشه‌سازی‌ها مانند ترمبه چوب، فاقد آن و بعضی دیگر دارای عنصر باریکه تاق می‌باشند. تمامی نظریه‌پردازان یاد شده بر این باور بوده‌اند که انواع گوشه‌سازی با باریکه تاق، پس از اسلام در معماری ایران قابل مشاهده می‌باشند. این مقاله بر آن است تا با توجّه به مدارک یافت شده، اثبات نماید که ساخت این گونه چپیره سازی در اوایل دوره ساسانی اتفاق افتاده است. بر این اساس، کوه خواجه شاهدی است که از باریکه تاق در گوشه‌سازی دروازه‌ی جنوبی آن استفاده شده و استفاده از این روش را به حدود 800 سال قبل‌تر از آن چه تا به حال تصور می‌شد باز می‌گرداند. برای اثبات این نظریه از مشاهده مستقیم، برداشت میدانی و مطالعه منابع کتابخانه‌ای و باستان‌شناسی استفاده شده است.
|
|
کلیدواژه
|
چپیره‌سازی، گوشه‌سازی، کوه خواجه، باریکه تاق
|
|
آدرس
|
دانشگاه علم و صنعت ایران, دانشکده معماری و شهرسازی, ایران, دانشگاه سوره تهران, ایران, دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
mo.azarnoush@gmail.com
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
New Theory about the First Chapire with Squinch Rip in Iran’s Architecture History
|
|
|
|
|
Authors
|
Memarian Gholam Hossein ,Soltanahmadi Bahman ,Azarnoush Mona
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|