طراحی چارچوب مفهومی رفتار خودتوسعه‌ای کارکنان؛ مطالعه ای در شرکت گاز خراسان رضوی، شمالی و جنوبی

مفهوم رفتار خودتوسعه‌ای و توسعه دواطلبانه‌ی کارکنان، در ادبیات رفتار سازمانی و مدیریت منابع سازمانی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و اندیشمندان و صاحب‌نظرانِ مدیریت، نظرات متفاوتی در این‌باره ارائه نموده‌اند. هدف اصلی پژوهش حاضر، ارائه چارچوب مفهومی رفتار خودتوسعه‌ای کارکنان بود. این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از تحلیل مضمون انجام شد. جامعه مورد مطالعه شامل 425 نفر از کارکنان شرکت گاز خراسان رضوی، شمالی و جنوبی بود و از روش نمونه‌گیری هدفمند برای نمونه‌گیری استفاده شد. نمونه مورد مطالعه شامل 21 نفر از کارکنان این شرکت بود که دارای آگاهی تئوریک و تجربه عملی در زمینه رفتار خودتوسعه‌ای بودند و از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته‌ی عمیق برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده شد. بر اساس نتایج پژوهش، رفتار خودتوسعه‌ای در قالب ده مقوله کلیدیِ تعهد سازمانی، خودآگاهی، خود‌کارآمدی، خود‌سامانی، توانمندی، خود‌شکوفایی، انعطاف‌پذیری، یادگیری خود‌هدایتی، تاب‌آوری و خوش‌بینی دسته‌بندی گردیدند. پیشایندهای رفتار خودتوسعه‌ای نیز در سه دسته فردی، سازمانی و فراسازمانی دسته‌بندی شدند. نتایج رفتار خودتوسعه‌ای نیز در سه دسته فردی، سازمانی و فراسازمانی شناسایی گردیدند.

Designing a Conceptual Framework for Employees' Self-development Behavio; a Case in the Khorasan Razavi, North and South Gas Company

The concept of selfdevelopment behavior and the voluntary development of employees has a special position in the literature of organizational behavior and organizational resource management; and management scholars and experts have different views on this. The main purpose of the present study was to present a conceptual framework for employees' selfdevelopment behavior. This research was done with qualitative approach and thematic analysis. The study population consisted of 425 employees of Khorasan Razavi, North and South Gas Company. Purposeful sampling method was used for this study. The sample consisted of 21 employees with theoretical knowledge and practical experience in selfdevelopment behavior. Indepth semistructured interviews were used to collect data. Based on the results of the research, selfdevelopment behavior was categorized into ten key categories of organizational commitment, selfawareness, selfefficacy, selforganization, empowerment, selfefficacy, flexibility, selflearning, resilience, and optimism. The antecedents of selfdevelopment behavior were also categorized into three categories: individual, organizational and extracurricular. The results of selfdevelopment behavior were also identified in three categories: individual, organizational and extracurricular.