آینده‌نگاری مبتنی بر فنون شناختی

هدف این مقاله ارایه چارچوبی برای آینده‌نگاری با تمرکز بر نقش رویکردهای شناختی و ترکیب آن با مفهوم نقشه شناختی فازی است. چارچوب پیشنهادی از سه مرحله پیش‌آینده‌نگاری، اصلی و پساآینده‌نگاری تشکیل می‌شود. در مرحله اصلی آینده‌نگاری، به‌منظور تعیین آینده مطلوب، تمرکز محوری بر نقش تصور و شهود در ترسیم آینده در ذهن خبرگان، به‌تصویر کشیدن تصورات خبرگان در قالب یک نقشه شناختی فازی اجتماعی متاثر از متغیرهای دور و نزدیک از بافت‌های داخلی و خارجی مرتبط با موضوع است. از نقاط قوت این چارچوب می‌توان به نمایش سیر تکاملی شناخت خبرگان از موضوع آینده، از جمع‌آوری داده‌ها تا به تصویر کشیدن نقشه‌ها و تحلیل و تجمیع آن ها، به‌منظور دستیابی به دانش و فهم درباره آینده و شکل‌گیری خرد درباره موضوع آینده اشاره نمود. این مهم با شناسایی آینده‌های محتمل و تعیین آینده مطلوب در مرحله اصلی آینده‌نگاری چارچوب پیشنهادی، محقق می‌شود. به‌علاوه استفاده از نقشه شناختی، نقش متغیرها و توالی آن ها در آینده مطلوب را شفاف نموده و امکان برنامه‌ریزی متغیرهای کنترل‌پذیر برای دستیابی به آینده مطلوب را فراهم می‌آورد. اعتبارسنجی تحقیق، با بررسی اهمیت مولفه های چارچوب پیشنهادی براساس روش آنتروپی شانون و نیز مقایسه این چارچوب با سایر چارچوب‌های مطالعه شده براساس عوامل کلیدی و دریافت نظرات خبرگان انجام شده است.