تحلیل مقدار بهینه و شرایط آستانه‌ای بدهی‌های دولت در ایران

هدف اصلی این مقاله تحلیل مقدار بهینه و مقدار آستانه‌ای بدهی‌های دولت در ایران و تاثیر بدهی‌های دولت بر رشد اقتصادی است. بدهی‌های دولت یک پدیده اقتصادی و سیاسی است و از بعد نظری، ملاحظات مرتبط با بازتوزیع مجددو بین نسلی، انتخاب مجدد دولت‌ها، سیکل‌های سیاسی بودجه، تضاد اجتماعی گروه‌ها، توهم مالی و چانه‌زنی مجلس و قانون‌گذاران بر آن تاثیر دارند. بدهی دولت از طریق کانال‌های شش گانه مخارج دولت، نرخ بهره، مالیات آینده، تورم، احتمال شکل گیری مثلث شوم بحران (سه بحران بدهی، بانکی و ارزی) و ظرفیت اتخاذ سیاست‌های ضد چرخه‌ای بر رشد اقتصادی تاثیر دارد. در مجموع سه دیدگاه کلی درباره تاثیر بدهی‌ها بر رشد اقتصادی وجود دارد که عبارتند از تاکید بر اثر مثبت، تاکید بر اثر منفی و وجود مقدار آستانه‌ای. این مقاله مبتنی بر داده‌های سالیانه 13951353 و با استفاده از روش ols نشان داده است که رابطه بدهی‌های دولت و رشد اقتصادی به صورت u معکوس است و مقدار بهینه شاخص بدهی‌های دولت (نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی) در ایران حدود 16/54 درصد و مقدار آستانه‌ای شاخص بدهی‌ها نیز حدود 32/108 درصد است. همچنین مشاهده شده است که از سال 1353 تا اواسط دهه 1380 میزان بدهی‌های دولت به بانک مرکزی بیشتر از بدهی دولت به بانک‌ها و موسسات مالی بوده اما از اواسط دهه 1380 این روند معکوس شده است.

Optimum and Threshold Rates of Government Debt in Iran

Analysis of optimum and threshold rates of government debt in Iran and the effect of public debt on economic growth are the major purposes of this paper. As government debt is both economic and political phenomena, there are a lot of political economic literature that focus on some dimensions including intergerneration redistribution, reelection of governments, political budget cycles, fiscal illusion, and bargaining in legislation. Government debt affects economic growth through six channels, including government expenditure, interest rate, future tax, possibility of vicious triangle crises (debt, bank, and currency crises), and counter cycle policies. There are three points about the effect of government debt on economic growth: positive, negative, or threshold effect. Using yearly data from 19742016 and OLS approach, we show that relationship between government debt and economic growth in Iran is inverse U, and the optimum rate of debt index (portion of government debt to GDP) in Iran is about 54.16 percent and the threshold level is about 108.32 percent. Moreover, it has been shown that from 1974 to the middle of 2000’s, public debt to central bank was more than public debt to banking system, but after that mentioend trend has been reversed