بررسی کانال‌های اثرگذاری تلاطم قیمت نفت بر رشد اقتصادی ایران از طریق برخی متغیرهای نهادی، پولی و مالی

فرآورده‌های نفتی در اقتصاد ایران از یک طرف، تامین کننده سوخت مورد نیاز کشور و از سوی دیگر،‌ صادرات آن برای کشور منبع اصلی درآمدهای ارزی است. به این ترتیب، هر گونه تلاطم در بهای نفت بر درآمدهای ارزی ایران موثر می‌باشد. این پژوهش به بررسی آثار تلاطم قیمت نفت بر رشد اقتصادی ایران از طریق برخی متغیرهای نهادی، پولی و مالی طی دوره 13961360 با استفاده از الگوی خودبازگشت برداری ساختاری (svar) می‌پردازد. نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که تکانه وارده بر تلاطم‌های قیمت نفت، واکنشی منفی از سوی رشد تولید را در پی دارد. عکس‌العمل شاخص نهادی دموکراسی به تلاطم‌های نفتی، منفی است و با توجه به رابطه مستقیم آن با رشد تولید، مجموعاً از این طریق رشد تولید کاهش می‌یابد. در رابطه با مخارج دولت نیز به طریق مشابهی، منجر به کاهش رشد تولید می‌شود. اما رشد حجم نقدینگی عکس‌العمل مثبتی به تلاطم‌های قیمت جهانی نفت خام از خود نشان می‌دهد و همچنین در کوتاه‌مدت آثار مثبتی بر رشد تولید دارد. نتایج همچنین نشان می‌دهد هم در کوتاه‌مدت و هم در بلندمدت مهم‌ترین متغیر اثرگذار بر تغییرات رشد تولید، تکانه رشد مخارج دولت است. بنابراین توصیه می‌شود برای دستیابی به رشد اقتصادی پایدار و بهره‌گیری از پویایی‌های بخش خصوصی، به‌تدریج و بر اساس مفاد اصل 44 قانون اساسی، مسئله واگذاری شرکت‌های دولتی به بخش خصوصی واقعی با اهتمام پیگیری شود.

The Effects of Oil Price Volatility on Iran’s Economic Growth through Some Institutional, Monetary and Financial Variables

In Iran, oil supplies the needed fuel and is the main source of foreign exchange earnings. Thereby, any volatility in oil prices will affect Iran’s foreign exchange earnings at first and economic growth through time. This study, using Structural Vector Auto Regression (SVAR) model, investigates the effects of oil price volatility on economic growth of Iran through some institutional, monetary and financial variables during the period 19812017. The results show that the impulse of oil price volatility has a negative reaction from the growth of production. The index of democracy’s reaction to the oil volatility is negative and, given its direct relation to production growth, overall production growth is reduced. Similarly, as for the government expenditures, it leads to reduced production growth. But the M2 has a positive reaction to the volatility of world crude oil prices and also has a positive effect on the production growth in the short run. The results also show that the most important variable affecting production growth changes in both the short and long run is the impact of government expenditures changes. Then, for achieving sustainable growth and using private sector dynamics, the assignment of public sector companies to the private sector based on the Article 44 of the Constitution should be followed.