خاستگاه معماری مدرن در تهران؛ بررسی و شناخت اولین بنای سبک معماری مدرن در پایتخت کشور

با توجه به بناهای ایجاد شده در تهران می‌توان بیان نمود که در حال حاضر معماری مدرن فراگیرترین سبک معماری در این کلان‌شهر شده است. اگرچه از آغاز معماری مدرن بیش از یک سده می‌گذرد ولی نقطه آغازین این شیوه در ایران و پایتخت آن تهران مشخص و تحلیل نشده است. در تحقیق حاضر دو پرسش پژوهش مطرح است: (1) خاستگاه ورود نهضت معماری مدرن به تهران در چه زمانی بوده است؟ و (2) نمونه‌های اولیه معماری سبک مدرن در تهران کدام است و ویژگی آن‌ها چیست؟ در این پژوهش از طرح تحقیق کیفی به منظور شناخت و تبیین خصوصیات اولین ساختمان‌های سبک مدرن در تهران و توصیف و استنباط این بناها استفاده شده است. پژوهش حاضر نخست به خصوصیات و ویژگی‌های شکل‌گیری معماری مدرن در غرب می‌پردازد. در واقع معماری مدرن اولیه1و عالیه (یا متعالی)2 و سبک‌های مرتبط با آن‌ها تعریف شده، در این بیان شاخص‌ترین شیوه‌ها و سبک‌های مطرح دوره معماری مدرن عالیه بیان می‌گردد. سپس با بررسی ورود و حضور آن در ایران و تهران، با نگرشی تطبیقی و مقایسه‌ای به اولین آثار معماری مدرن می‌پردازد. این بناها در دو جدول متمایز و با این رتبه‌بندی که اولین بناهای تهران در دو سبک «آرت دکو»3 و «سبک بین‌المللی»4 ایجاد شده‌اند ارایه می‌گردند. این جداول که شامل اطلاعاتی چند از بناها است نشان می‌دهد که کدامین بناهای ارایه شده از اولین آثار معماری برگرفته از سبک معماری مدرن بوده‌اند.