اثر آموزش مبتنی بر طرحواره بر کاهش علایم استرس ترومای ثانویه در همسران جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه

اهداف: ترومای ثانویه، به‌عنواننشانگان تقریباً مشابه با اختلال استرس پس از سانحه در نظر گرفته می‌شود که به‌صورتغیرمستقیم و از طریق تماس نزدیک با قربانیان اصلی ایجاد می‌شود. این پژوهش با هدفبررسی اثرات آموزش مبتنی بر مدل طرحواره در کاهش علایم استرس ترومای ثانویه وابعاد آن (تجربه مجدد رویداد، اجتناب و برانگیختگی) در همسران جانبازان مبتلا به اختلالاسترس پس از سانحه انجام شد. ابزار و روش‌ها: در این پژوهش نیمه‌آزمایشیبا طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل، 24 نفر از همسران جانبازان مبتلا به اختلالاسترس پس از سانحه که از سال‌های 1385 تا 1392 به بیمارستان روان‌پزشکی صدر تهرانمراجعه کرده بودند مورد مطالعه قرار گرفتند. این افراد به‌صورت تصادفی به دو گروهآزمایشی (12 نفر) و کنترل (12 نفر) تقسیم شدند. ابزارهای پژوهش، پرسش‌نامه اطلاعاتجمعیت‌شناختی، مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس و مقیاس نشانگان استرس ترومایثانویه بودند. آموزش مبتنی بر رویکرد طرحواره، در 12 جلسه 2ساعتهصورت گرفت. داده‌ها با آزمون‌های تحلیل کوواریانس تک‌متغیری و تحلیل کوواریانس چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته‌ها: در مرحله پس‌آزمون، میانگیننمره نشانه‌های ترومای ثانویه در گروه آزمایش به‌طور معنی‌داری کمتر از گروه کنترلبود. همچنین بین میانگین نمره‌های دو گروه، در علایممزاحمت، اجتناب و برانگیختگی تفاوت معنی‌داری وجود داشت(0.01>p).نتیجه‌گیری: آموزش طرحواره‌محور، راهبردی کارآمد و سودمند برای کاهشعلایم ترومای ثانویه و مولفه‌های آن (مزاحمت، اجتناب و برانگیختگی) در همسرانجانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه است.

Effect of Schema Based Learning on Reducing the Symptoms of Secondary Traumatic Stress in Wives of Post Traumatic Stress Disorder Veterans

Aims: Secondary trauma isconsidered as a similar syndrome to post traumatic stress disorder that iscaused indirectly and through close contact with victims. This study aimed to examine the effects ofschemes based model training in reducing the symptoms of secondary traumaticstress and its dimensions (re experiencing of the event, avoidance, andarousal) in the spouses of veterans with post traumatic stress disorder.Instruments Methods: In this quasi experimental study withpretest posttest and control group, 24 spouses of veterans with post traumaticstress disorder from 2006 to 2013 had been admitted to the Sadr PsychiatricHospital of Tehran were studied. The subjects were randomly assigned to twoexperimental (n=12) and control (n=12) groups. Data collected using demographicquestionnaire, depression, anxiety and stress scale and Secondary TraumaticStress Scale. Schema based approach learning was done in 12 sessions with 2h.Data were analyzed by univariate and multivariate covariance.Findings: In the posttestphase, the mean scoreof secondary trauma symptoms in experimental group was significantly lower than control group. There was a significantdifference between mean scores of two groups regarding disturbing, avoidanceand arousal symptoms (p<0.01).Conclusion:Schema based instruction is an effective method for reducing of thesymptoms of secondary trauma and its components (disturbing, avoidance andarousal) in the spouse of veterans with post traumatic stress disorder.