نقش محیط در رفتار سازمانی از منظر قرآن

رفتار سازمانی مطالعۀ نظام ‌‌مندی در راستای درک علل رفتارها، بهبود پیش‌‌بینی‌‌ها، هدایت و کنترل با هدف پرده‌برداری از واقعیت‌‌های مهم موجود در روابط‌‌ها و ایجاد تغییر در رفتارهای نامطلوب است. ضرورت درک تاثیر محیط پرتلاطم و پویا در رفتار سازمانی در این عصر ارتباطات و اطلاعات و پیشرفت‌‌های چشم‌گیر فناوری، پدیدآمدن سازمان‌‌های فرامرزی و سازمان‌‌های پیچیده و نیز لزوم توجه به سرعت به‌عنوان یک مزیت رقابتی و بهبود انعطاف‌پذیری، بیش‌ازپیش روشن شده است. پژوهش با اهداف بنیادی و کاربردی، مسئله‌‌ را از منظر قرآن با استفاده از روش توصیفی تحلیلی استنطاقی و نیز تحلیل محتوا برای روشن‌سازی دیدگاه سپهر وحیانی به بررسی گرفته است. یافته‌‌ها نشان می‌دهد که در قرآن نه‌تنها بر تاثیر محیط در رفتار سازمانی توجه شده است که با نگاه جامع‌‌تر نسبت به دانش مدیریت معاصر هم رهاوردهای آن را در حوزه‌‌های نگرش به انسان، سازمان و محیط به چالش کشیده و ضمن گسترش‌دادن دامنۀ این دانش اهتمام خاص بر تعامل فعالانه‌‌، پویا و پیشگیرانۀ انسان و سازمان با محیط دارد. کلام وحی به نقش محیط در ادراکات، تصمیم‌گیری‌ها، تربیت و یادگیری، هویت‌بخشی و فرهنگ سازمانی تاکید دارد؛ لکن برخلاف مدیریت سیستمی و اقتضایی اسارت انسان در چنگال محیط را نمی‌پذیرد و افزون بر آن اینکه عوامل محیطی را منحصر به عواملی نظیر: عوامل اقتصادی، فناوری، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی نمی‌داند؛ بلکه عوامل غیبی و ماورائی را نیز مطرح و مطمح ‌نظر دارد.

the role of environment in organizational behavior from the perspective of the quran

organizational behavior is the systematic study aimed at understanding the causes of behaviors, improving predictions, guiding and controlling with the purpose of revealing important realities in relationships and creating changes in undesirable behaviors. the necessity of understanding the influence of the turbulent and dynamic environment on organizational behavior in this age of communications and information, and significant technological advancements, the emergence of transboundary organizations, and complex organizations, as well as the importance of speed as a competitive advantage and improving flexibility, has become clearer than ever. this research, with fundamental and applied objectives, examines the issue from the perspective of the quran, using a descriptive-analytical-inferential method and content analysis to clarify the viewpoint of sepahar vahiani. the findings indicate that in the quran, not only attention is paid to the influence of the environment on organizational behavior, but also, with a broader view than contemporary management science, its implications are challenged in the areas of human, organization, and environment perspectives, while expanding the scope of this science, it emphasizes particular attention to the active, dynamic, and preventive interaction of human and organizational entities with the environment. the divine revelation emphasizes the role of the environment in perceptions, decision-making, education and learning, identity formation, and organizational culture; however, contrary to systemic and deterministic management, it does not accept human enslavement to the environment and, moreover, does not consider environmental factors limited to factors such as economic, technological, social, cultural, and political, but also raises and considers transcendental and metaphysical factors.