سنگ‌شناسی، ژئوشیمی و جایگاه تکتونیکی سنگ‌های آتشفشانی و توده‌های نفوذی ترسیری شمال شهر فیروزه (شمال‌شرقی ایران)

منطقۀ مورد مطالعه در فاصلۀ 15 کیلومتری شمال شهر فیروزه در استان خراسان رضوی قرار دارد و در جنوب شرقی کمان ماگمایی ترسیری قوچان سبزوار قرار دارد. زمین شناسی منطقه دربردارندۀ گدازه هایی با ترکیب داسیت است که توده های عمیق و نیمه عمیق به صورت استوک هورنبلند گرانودیوریت پورفیری و دایک گرانودیوریتی الیگوسن در آن نفوذ کرده اند. سنگ های آذرین با واحدهای رسوبی جوان تر پوشیده شده اند. بافت واحد داسیتی، پورفیری تا گلومروپورفیری، بیش تر با زمینۀ جریانی است و کانی های کوارتز، پلاژیوکلاز، آلکالی فلدسپار و هورنبلند مهم ترین سازنده های آن هستند. تودۀ هورنبلند گرانودیوریت پورفیری، بافت پورفیری تا گلومروپورفیری دارد و کانی های کوارتز، پلاژیوکلاز، آلکالی فلدسپار و هورنبلند را دربرمی گیرد، در حالی که تودۀ گرانودیوریت، بافت گرانولار دارد و بدون هورنبلند است. بر اساس مطالعات ژئوشیمیایی، واحد آتشفشانی و توده های نفوذی اسیدی از نوع متاآلومینوس و پتاسیم متوسّط هستند و به گرانیتوییدهای نوع i متعلّق هستند. غنی شدگی عناصر lree نسبت به hree و عناصر lile نسبت به hfse تشکیل ماگما را در پهنۀ فرورانش تایید می کند. مذاب آنها از ذوب بخشی آمفیبولیت گارنت دار (بین 10 تا 25 درصد) تشکیل شده است. مقادیر اکسیدهای اصلی، غنی شدگی عناصر lree، ناهنجاری عمدتاً مثبت eu، مقدار بالای sr (بیش از 499 گرم در تن) و مقدار کم y (کم تر از 13 گرم در تن) و yb (کم تر از 4/1 گرم در تن) نشان می دهد که ماگمای این توده ها ماهیت ماگماهای آداکیتی پر سیلیس را دارند. سنگ های نفوذی و آتشفشانی شمال شهر فیروزه احتمالاً از ذوب بخشی ورقۀ اقیانوسی فرورانده شدۀ جوان و داغ نئوتتیس سبزوار و گوۀ گوشته ای روی آن در حاشیۀ قارۀ توران تشکیل شده اند.

Petrology, geochemistry, and tectonic setting of Tertiary volcanic and intrusive rocks in the north of ShahreFirouzeh (northeast of Iran)

The study area is located in 15 km of the north of ShahreFirouzeh in Khorasan Razavi province. The area is situated in the southeast of QuchanSabzevar arc magmatic. Lithology of the district includes dacitic lavas, which are intruded by Oligocene porphyritic hornblende granodioritic stock and granodioritic dike as subvolcanic and plutonic rocks. Igneous rocks were overlapped by younger sedimentary rocks. The texture of dacitic unit is porphyric to glomeroporphic with flow groundmass. Quartz, plagioclase, Kfeldspar, and hornblende are the main minerals. The texture of hornblende granodiorite porphyry is porphyric to glomeroporphic and plagioclase, Kfeldspar, hornblende, and quartz are the common minerals, whereas granodiorite unit is granular and hornblende is not present. Based on geochemical studies, the acidic volcanic and intrusive rocks show metaluminous and mediumK nature. These rocks belong to the Itype granitoid. Enrichment of LREE versus HREE and enrichment of LILE and depletion in HFSE indicate magma formed in subduction zone. The melt originated from partial melting of amphibolite with 10 to 25% garnet. Based on the average amount of major oxides, enrichment of LREE, mostly positive Eu anomaly, high Sr (up to 499 ppm), and low Y (<13 ppm) and Yb (<1.4 ppm) contents, the magma show silicarich adakitic nature. The intrusive and volcanic rocks of the northern ShahreFirouzeh were generated by partial melting of Sabzevar Neotethyan young and hot subducted oceanic crust and mantle wedge in the continental margin of the Turan plate.&nbsp;