بررسی پترولوژیکی و ژیوشیمیایی سنگ‌های ولکانیکی پالیوسن-ایوسن منطقه رونج، جنوب‌شرق فریمان (خراسان رضوی، ایران)

منطقه بررسی شده در شمال‌شرق ایران، در پهنه ایران مرکزی و در جنوب‌شرقی فریمان واقع شده است. بر اساس مشاهدات صحرایی و سنگ‌نگاری، ترکیب سنگ‌شناختی مجموعه بررسی شده در محدوده بازالت، آندزیت بازالتی، آندزیت، تراکی‌آندزیت و داسیت قرار می‌‌گیرد. مجموعه سنگی از نظر سنی متعلق به پالیوسن-ایوسن است. بافت غالب این سنگ‌ها، پورفیری با خمیره میکرولیتی و گلومرو‌فیری است. پلاژیوکلاز، اولیوین، پیروکسن، هورنبلند، آلکالی‌فلدسپار و کوارتز کانی‌های اصلی و بیوتیت، آپاتیت، اسفن و مگنتیت، کانی‌های فرعی نمونه‌های بررسی شده را تشکیل می‌دهند. شواهد میکروسکوپی از جمله: بافت‌های غیر تعادلی در پلاژیوکلازها (حالت زونه و انحلال) و در مقیاس ماکروسکوپی وجود زینولیت‌ها، بر آلایش ماگمایی توده ولکانیکی دلالت دارند. سنگ‌های منطقه از لحاظ سری ماگمایی جزو سری کالک‌آلکالن پتاسیم متوسط تا بالا با ماهیت متا‌آلومینوس است. رفتار اکسید‌های عناصر اصلی و کمیاب روند عادی تفریق را در ماگما نشان می‌دهد. داده‌های ژیوشیمیایی نشان می‌دهد که سنگ منشا مذاب سازنده سنگ‌های مورد بررسی شاید یک گارنت لرزولیت بوده که حدود 1 تا 10 درصد ذوب بخشی را در اعماق حدود 90 تا 100 کیلومتری تحمل نموده است. در بررسی‌های پتروگرافی، شواهد و مدارکی دال بر وجود آلایش ماگمایی در سنگ‌های منطقه مشاهده شد که آنومالی منفی nb و ti و آنومالی مثبت pb در نمودار‌های عنکبوتی و همچنین، نسبت‌های عناصری مانند ce/pb و nb/u نیز این موضوع را تایید می‌نماید. غنی‌شدگی نمونه‌ها از عناصر lile و تهی‌شدگی از عناصر hfse بیانگر ماگماتیسم کمان‌های آتشفشانی حاشیه قاره است. بر اساس نمودار‌های مختلف سنگ‌شناختی نیز، محیط تکتونیکی منطقه بررسی شده با پهنه‌های فرورانش حاشیه فعال قاره‌ای مرتبط است.