تعیین شرایط دمایی، وضعیت سولفیداسیون و سازوکار تشکیل طلا در کانسار چندفلزی آتش‌انبار (جنوب قزوین)، برپایة شواهد کانه‏‌زایی، دگرسانی و شیمی کانه‏‌ها

کانسار چندفلزی آتش‌انبار با ذخیرة احتمالی 2 میلیون تن (شامل مجموعه عنصرهای فلزات پایه و طلا) و میزان متوسط طلا 2/13 گرم در تن (ppm)، در بخش شمالی پهنة ماگمایی ارومیه دختر، متعلق به ماگماتیسم آتشفشانی- نفوذی بستان‏‌آباد- انارک قرار گرفته است. در این کانسار، رگه‏‌‏‌های چندفلزی طلادار با سرشت اپی‏‌ژنتیک، درازای نزدیک به 5 تا 80 متر، پهنای 0/5 تا 6 متر و ژرفای حداکثری 45 متر در سنگ میزبان داسیت‏‌های پورفیری ائوسن میانی (واحد eord) روی داده‏‌اند. کانه‏‌زایی با بافت و ساخت‌های رگه - رگچه‌ای، پوسته‏‌ای، قلوه‏‌ای‌‏‌شکل، برشی و افشان در سه مرحله پیش از کانه‌زایی (حضور پیریت‏‌های افشان)، کانه‏‌زایی اصلی (شامل کالکوپیریت رگه‏‌ای (ii-a)، رگة کوارتز - سولفید برشی (ii-b) و رگة باریت -سولفید (ii-c)) و پس از کانه‌زایی (شامل رگة کربنات تاخیری (iii-a) و برون‏‌زاد (iiib)) رخ‏‌داده است. دگرسانی‏‌ آرژیلیک (مجموعه کائولینیت -ایلیت± دیکیت) به‏‌همراه دگرسانی سیلیسی (مجموعة کوارتز± ژاسپر)، اصلی‏‌ترین دگرسانی‏‌های منطقه را دربر می‏‌گیرند. در کانسار آتش‌انبار، طلا به‏‌صورت ذرات آزاد (au0) در میزبان کالکوپیریت و نامریی (+au) در ترکیب کانه‏‌های اسفالریت و پیریت وجود دارد. همچنین، با توجه به نسبت co/ni (گسترة 1/2 تا 45)، پیریت‏‌های افشان پیش از کانه‏‌زایی سرشت ولکانوژنیک دارند و پیریت‏‌های دارای منطقه‏‌بندی خاستگاه گرمابی دارند. با توجه به تغییرات غلظت cd (میانگین: ppm 4657) و نسبت zn/cd (میانگین: 188/6) در ترکیب اسفالریت‏‌ها، کانه‏‌زایی در سامانه گرمابی دما متوسط - بالا (دمای 200 تا 250 درجة سانتیگراد) قرار گرفت. همچنین، برپایة محتوای %fes mol در اسفالریت‏‌ها (گسترة 0/11 تا 4/0) تغییرات logfs2 درآنها از 10- تا 14- به‌دست آمد که با وضعیت سولفیداسیون بالا تا متوسط برای این کانسار همخوانی دارد. با توجه به همراهی پاراژنتیک طلا با کانه‌های پیریت و اسفالریت، عدم رخداد کانی‌های اکسیدی، دمای ‌متوسط سیال‌کانه‌ساز، ph نزدیک به خنثی تا اسیدی (وجود دگرسانی‌ آرژیلیک± سریسیت) و اکتیویته بالای گوگرد (log as2)، کمپلکس‌های بی‌سولفیدی au(hs)2 در انحلال‏‌پذیری طلا و انتقال آن نقش داشته‏‌اند. برپایة شواهد، افزایش logfo2 محیط فعالیت – s2را کاهش داده و طلا در رگة برشی کوارتز سولفید از طریق ناپایداری کمپلکس‏‌های بی‏‌سولفیدی طلا ته‏‌نشست کرده است.

temperature condition, sulfidation state, and gold formation mechanism of the atash- anbar polymetallic deposit (south qazvin) based on mineralization, alteration and chemistry of ore minerals

the nw-trending urumieh-dokhtar magmatic belt (udma) in the central-western iran is a part of the eastern tethyan orogenic belt (deng et al., 2018) and over past decades, it has become one of the most significant polymetallic (au-cu-fe-pb-zn) provinces in iran (rabayrol et al., 2019; ismayıl et al., 2021). while the cenozoic magmatism and metallogeny of the udma are well known, its ore-forming potential during this period is still poorly understood (alipour-asll, 2019; tale fazel et al., 2019; zamanian et al., 2020). despite well-known eocene to miocene hydrothermal systems associated with extension-related and/or arc magmatism from the udma, the temporal and spatial association between continental-arc setting, middle-eocene magmatism and epithermal au mineralization in the buin-zahra range is not well understood.the atash-anbar polymetallic deposit (35°44′ n and 49°35′ e) is located ca. 70 km south of qazvin city, central-northern iran. a drilling program ~1000 m (including ten drill-holes) identified about 2 mt of proven reserves grading at 2.13 g/t au (locally up to 14 g/t) and 4.11% pb + zn + cu (pirooz, 2015).herein, we focus on the textural, paragenetic relationships, and mineral chemistry of the atash-anbar polymetallic deposit. we focus on: (1) documenting the chemical composition of the different sulfides, (2) determining the chemical state of gold in iron sulfides, and (3) determining the sulfur activity.