زمین‏‌شیمی و سنگ‏‌شناسی سنگ‌های آتشفشانی جنوب نطنز (بخش میانی کمان ماگمایی ارومیه- دختر)

پهنه آتشفشانی جنوب نطنز (کمان ماگمایی ارومیه دختر) در شمال اصفهان دربردارنده سنگ‌های آتشفشانی ائوسن شامل سنگ‌های آذرین اسیدی تا حد واسط و کمابیش بازیک است. از دیدگاه سنگ‏‏‌شناسی، این پهنه دربرگیرنده واحد‌های آذرینی مانند ریولیت، داسیت، آندزیت، تراکی‏‌آندزیت‌بازالتی و آندزیت‌بازالتی است. از دیدگاه کانی‏‌شناسی، بجز سنگ‌های اسیدی، بیشتر گروه‌های سنگی دیگر از پلاژیوکلاز و کلینوپیروکسن ساخته شده‏‏‌اند. برپایه بررسی با ریزکاوالکترونی، کلینوپیروکسن‏‏‌ها ترکیبی در محدوده اوژیت و پلاژیوکلازها ترکیبی در طیفی از آندزین تا بیتونیت نشان می‌دهند. منطقه‏‏‌بندی و بافت غربالی در فنوکریست‏‏‌های پلاژیوکلاز، گردشدگی و خوردگی خلیجی در کانی‌ها از ویژگی‌های سنگ‌های آتشفشانی و نشان‌دهنده شرایط نبود تعادل هنگام تبلور ماگما هستند. از دیدگاه ویژگی‌های زمین‏‌شیمیایی، این سنگ‌ها کالک‏‌آلکالن پتاسیم متوسط تا بالا، با غنی‏‌شدگی lile و آنومالی منفی nb و ti هستند. در نمودار‌های عنکبوتی بهنجارشده به ترکیب گوشته اولیه غنی‏‌شدگی آشکاری از سرب دیده می‏‏‌شود که می‏‏‌توان آن را به آلایش ‌پوسته‌ای نسبت داد. آنومالی منفی عنصرهایی مانند nb و ti، در نمودار‌های عنکبوتی ویژگی ماگماتیسم مربوط به پهنه فرورانش، شرکت پوسته در فرایند‌های ماگمایی و یا نشانه فقر این عنصرها در خاستگاه، پایداری فاز‌های دارای این عنصرها در هنگام ذوب‌بخشی و یا جدایش آنها در هنگام رویداد فرایند جدایش بلورین است. نمودار عنصرهای خاکی کمیاب بهنجارشده دربرابر ترکیب کندریت نشان‌دهنده غنی‌شدگی lree نسبت به hree است. سنگ‌های آتشفشانی این منطقه در پهنه کمان ماگمایی پدید آمده‏‏‌اند.

Geochemistry and petrology ofvolcanic rocks in the south of Natanz (The middle part of Urumieh-Dokhtar Magmatic Arc)

The south Natanz volcanic zone located in the central part of UrumiehDokhtar magmatic arc and the north of Isfahan. The area is dominated by the Eocene volcanic rocks ranging from acidic to intermediate and relatively basic affinity. Petrologically, they consist of rhyolite, dacite, andesite, basaltic trachyandesite and basaltic andesite. Mineralogically speaking, except for the acidic rocks, the other rocks are mainly made of plagioclase and clinopyroxene up. According to EPMA, the composition of clinopyroxene and plagioclase is augite and andesine to bytownite. Having features such as zoning and sieve texture in phenocrysts of plagioclase, roundness, and corrosion gulf in minerals belonging to the volcanic rocks reflecting the existence of unequilibrium during magma solidification. Considering geochemical features of these rocks, we can realize that they are calcalkaline with potassium from intermediate to high LILE enrichment, and negative NbTi anomalies. On the spider diagram, primitive mantle normalized with Pbenrichment can be seen which may be attributed to crustal assimilation. The negative anomalies of Nb and Ti on the spider diagram reflect subduction process, the crustal involvement in magmatism processes, or an indication of deficiency of these elements at the origin, the stability of NbTi bearing phases during partial melting or separating these elements in the course of fractional crystallization process. The chondrite normalized REE pattern points to LREE enrichment in comparison with HREE. The volcanic rocks studied have been originated in a magmatic arc.