بررسی زمین شیمیایی عناصر خاکی کمیاب و ارتباط آن با سیالات کانه ساز طلا در محدوده معدنی سنجده (ایران مرکزی)

منطقه معدنی موته در60 کیلومتری جنوب باختری دلیجان و در بخش مرکزی پهنه سنندج سیرجان واقع شده است. این منطقه شامل دو معدن فعال به نام چاه خاتون و سنجده و چندین رخداد کوچکتر می‌باشد. واحدهای سنگی رخنمون یافته در منطقه که در حد رخساره شیست سبز تا آمفیبولیت زیرین دگرگون شده‌اند، شامل مجموعه‌ای از سنگ‌های رسوبی، ولکانیکی و ولکانی‌کلاستیک با امتداد عمومی شمال‌شرق –جنوب‌غرب می‌باشد. کانه‌زایی در منطقه مورد‌مطالعه به‌صورت رگه رگچه‌های کوارتز سولفید در کانسنگ میزبان متاریولیتی و در امتداد گسل نرمال با روند n40w و شیب به سمت شمال‌شرق رخ داده است. مطالعه و مقایسه رفتار ژئوشیمیایی طلا و عناصر همراه در نمونه‌های کانه‌دار و دگرسان‌شده نشان می‌دهد که در بین عناصر اصلی si, s و در بین عناصر کمیاب ag, te, th, bi, baهمراه با افزایش عیار طلا، افزایش می یابد. مطالعه روند تغییرات و الگوی عناصر نادر خاکی در نمونه‌های کانه‌دار و دگرسان‌شده و مقایسه آن‌ها با نمونه‌های فاقد دگرسانی، بیانگر غنی‌شدگی عمومی به‌ویژه در عناصر خاکی کمیاب سبک موجود در نمونه‌های کانه‌دار میباشد. غنیشدگی عناصر کمیاب خاکی سبک در نمونه‌های دارای کانه‌زایی طلا ، بیانگر تاثیر سیالات گرمابی احیایی غنی از گوگرد، سیلیس و co2 هم‌زمان با تکتونیک فعال منطقه، در تجمع عناصر فرار و متحرک می‌باشد. همبستگی منفی بین طلا و عناصر خاکی کمیاب سنگین می‌تواند ناشی از تاثیر سیالات فلورداری باشد که سبب شست‌و‌شو و حمل این عناصر گشته است.

Geochemical investigation of rare earth elements and its relationship to auriferous oreforming fluids in Senjedeh mine district, central Iran

Muteh gold mining district is located 60 km southwest of Delijan in the central part of the SanandajSirjan zone (SSZ). It consists of two main ore deposits, including the Chah Khatoon and Senjedeh open pits, and several smaller occurrences. Rock units exposing in the area underwent greenschist to lower amphibolite metamorphism. They consist of NWSE trending deformed and metamorphosed volcanosedimentary and acidic volcanic rocks. The gold mineralization in the study area occurred as quartz sulfide veins and veinlets along N40W tending, NE dipping normal faults in metarhyolite host rock. Geochemical behavior of gold and associated elements in mineralized and altered samples indicates that among the major elements, S, Si and among the trace elements Ag, Te, Th, Bi, Ba increasing with the concentration of gold. The concentration of REE and the spider diagram of the samples from altered and mineralized zone and comparison with unmineralized sample indicate a general increasing enrichment for the all REE especially in LREE in the altered and mineralized zone. LREE enrichment in gold mineralization samples indicates the effect of hydrothermal reduced fluids enriched in sulfur, silica and CO2 on concentration of volatile and mobile elements (LREE) during active tectonic of the region. The negative correlation between gold and HREE elements is probably due to the fluoride fluids that washed and carried these elements.