بررسی سنگ شناسی و ایزوتوپی سنگ‌های بازالت‌های برزند و مقایسه آن با سنگ‌های بازالت‌های پشتاسر در جنوب شهرستان گرمی

بازالت‌های برزند (ادامه بازالت‌های کوسملین در ایران) با روند موازی نسبت به بازالت‌های پشتاسر از لحاظ استراتیگرافی سن قدیمی‌تری دارند. این بازالت‌ها با ساخت منشوری بیشتر دارای ترکیب موژهآریت بوده و بافت هیالومیکرولیتی پورفیریتیک و گلومروپورفیریتیک نشان می‌دهند. کانی‌های اصلی آن پلاژیوکلازهای غنی از کلسیم و کلینوپیروکسن‌های دیوپسیدی و مقادیری کانی‌های اپک به همراه میکرولیت‌های سانیدین، آمفیبول پارگازیتی، بیوتیت و لویسیت می‌باشند. لویسیت‌ها عموماً به آنالسیم تبدیل شده‌اند. ماگمای مولد این سنگ‌ها دارای سرشت پتاسیک و شوشونیتی است. در نمودارهای چند عنصری، فروافتادگی‌های عناصر ti, ta و nb و غنی‌شدگی شاخص عناصر lile و lree وابستگی ماگمای مولد این سنگ‌ها را با محیط‌های وابسته به فرورانش نشان می‌دهد. بر اساس نسبت‌های ایزوتوپی رادیوژنیک، گوشته منشا سنگ‌های بازالتی برزند در حدود 8/0 تا 9/0 میلیارد سال پیش از یک گوشته بارور اولیه جدا شده است. بر اساس نسبت‌های 87sr/86sr اولیه 0004/0±70499/0 و 143nd/144nd اولیه 0004/0±5127/0 سن 7/1±39 تا 5/1±41 میلیون سال برای نمونه‌ها تخمین زده شده است. شواهد ژئوشیمیایی نشانگر ذوب بخشی حدود 5 درصدی اسپینل گارنت لرزولیت فلوگوپیت دار برای منشا سنگ‌های بازالتی برزند و بیش از 5% برای بازالت‌های پشتاسر است که از غنی شدگی منشا طی متاسوماتیسم فرورانشی و رسوبات توربیدیتی تاثیر پذیرفته است. بازالت‌های منطقه برزند دارای ویژگی‌های مشترک با بازالت‌های جوان‌تر پشتاسر بوده و نشانگر تشکیل در محیط کمان عادی بعد از برخورد هستند.

Petrological and isotopic study of basaltic rocks of Barzand area and comparison with Poshtasar originat basalts in South of Germi

basaltic rocks in Barzand area (Continue to Kousmalyn basaltic rocks in Iran) show parallel trend with Poshtasar basalt and they have older age according to stratigraphy in comparison with Poshtasar basalts. These basalts whit prismatic structure mostly have mugearitic composition and show hyalomicroporphyritic and glomeroporphyritic textures. The main minerals are Carich plagioclase and diopsidic clinopyroxenes. Leucites generally have been altered to analcime. The parent magma of these rocks has a potassic and shoshonitic nature. In multi element diagrams Ta, Ti and Nb show depletion and LILE, LREE have enrichment that suggests their primary magma have been originated from a subduction related mantle source. According to radiogenic isotopic ratios, mantle source of Barzand basaltic rocks have been drived from a fertilized mantle source during 0.8 to 0.9 billion years ago. According to initial 87Sr/86Sr (0.70499 ± 0.0004) and initial 143Nd/144Nd ratios (0.5127 ± 0.0004) estimated an age for studied rocks varies between 39±1.7 to 41±1.5 million years ago. Geochemical evidence show the Barzand basaltic rocks primary magma originate from 5% partial melting of a phlogopitebeaing spinel garnet lherzolite mantle while the Poshtasar basaltic rocks from more than 5% 10% partial melting of a phlogopitebeaing spinel garnet lherzolite mantle. These rocks are related to a subduction zone mantle source that metasomatized by subduction related agents that mainly originated from turbditic sediments.The Barzand basaltic rocks Has geochemical characteristics common features with younger Poshtasar basaltic rocks and they have been erupted in a Post collisional arcs tectonic setting.