سنگ‌زایی و زمین‏‌شیمی توالی آتشفشانی ائوسن شمال‌خاوری زنجان: با نگرشی بر ماگماتیسم مرز فعال قاره‏‌ای در پهنه البرزآذربایجان

توالی آتشفشانی ائوسن در شمال‌خاوری زنجان و در پهنه البرز آذربایجان بیشتر ترکیب حد واسط دارد و به‌همراه نهشته‏‌های آذرآواری ساخته‌شده از توف و برش دیده می‌شود. برپایه بررسی‌های سنگ‏‌نگاری، این سنگ‏‌های آتشفشانی بیشتر دربردارنده آندزیت و تراکی‌آندزیت هستند. بافت بیشتر این سنگ‏‌ها پورفیریک و گلومروپورفیریک است. پلاژیوکلاز، پیروکسن و آمفیبول از درشت‌بلورهای سازنده این سنگ‏‌ها هستند. کلسیت، کوارتز، کلریت و اپیدوت نیز از کانی‏‌های ثانویه هستند. برپایه رده‏‌بندی‏‌های زمین‏‌شیمیایی، این نمونه‏‌ها در محدوده آندزیت و تراکی‌آندزیت جای می‏‌گیرند. همچنین، این نمونه‏‌ها از عنصرهای خاکی نادر سبک (lree) و عنصرهای لیتوفیل درشت‌یون (lile) در برابر عنصرهای با میدان پایداری بالا (hfse) غنی‌شدگی نشان می‏‌دهند. یافته‌های سنگ‌شناسی همراه با داده‏‌های زمین‏‌شیمیایی عنصرهای کمیاب و خاکی نادر نشان‏‌دهنده گرایش کالک‌آلکالن، آلایش و هضم مواد پوسته‌ای، جدایش بلورین و پیدایش ماگما سازنده آنها در پهنه‌ای فرورانشی است. در کل، برای توالی آتشفشانی ائوسن منطقه زنجان، پهنه زمین‌ساختی وابسته به کمان مرز فعال قاره‏‌ای پیشنهاد می‌شود.

Petrogenesis and geochemistry of the Eocene volcanic sequence in the northeast of Zanjan:Implications for active continental margin magmatismin the Alborz Azarbaijan Zone

The Eocene volcanic sequence in NE of the Zanjan and in the AlborzAzarbaijan zone is mostly intermediate in composition and is accompanied with pyroclastic tuff and breccia. Petrographic studies reveal that these volcanic rocks are andesite and trachyandesite. The common textures are porphyritic and glomeroporphyritic and the phenocrysts are composed of plagioclase, pyroxene and amphibole minerals. Also, calcite, quartz, chlorite and epidote are the secondary phases. According to geochemical classification, Theses rocks are plotted on the fields of andesite and trachyandesite. Geochemically, the study rocks are enriched in LREEs and LILEs relative to HFSEs. Petrographical observations along with geochemistry of rare earth and trace elements suggest calcalkaline affinity of the rocks under discussion as well as crustal assimilation, fractional crystallization and derivation from a subductedrelated environment. Accordingly, the studied rocks are analogous with tectonic features of active continental margin arc settings.