واکاوی حق صمیمیت در نگاه دختران دهه‌ هشتادی؛ مطالعه‌ای کیفی در شهر یزد

تغییرات اجتماعی و فرهنگی در سال‌های اخیر، روابط و ساختار خانواده‌ها را دستخوش تحولات عمیقی کرده است. در این میان به نظر می‌رسد فهم و تفسیر جدیدی از روابط، حقوق و انتظارات بین والدین و فرزندان در حال شکل‌گیری است. مطالعۀ کیفی حاضر که در سال 1403 در شهر یزد انجام شده، به بررسی درک و تفسیر دختران دهۀ هشتاد از حقوق و انتظاراتشان در خانواده پرداخته است. با توجه به معیار اشباع داده‌ها، 30 نفر از مشارکت‌کنندگان به‌صورت هدفمند انتخاب و وارد مطالعه شدند. داده‌ها به روش تحلیل مضمون تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد مشارکت‌کنندگان، حقوق و انتظارات متفاوتی در خانواده برای خود قائل‌اند که بیشتر آن‌ها از سوی والدین به رسمیت شناخته نمی‌شود. یکی از مهم‌ترین انتظارات آن‌ها، برخورداری از حق صمیمیت، به‌ویژه در تعامل با پدر، بود. مضامین اصلی شامل صمیمیت بایسته، پدرانگی تک‌ساحتی، بت‌انگاری مادی، تلۀ پساسنت و گسست عاطفی و مضمون نهایی والدگری صمیمی و چندوجهی بود که نشان از نیاز دختران به صمیمیت در روابط با والدین به‌ویژه پدر دارد. یافته‌های این مطالعه گویای آن بود که حق صمیمیت یکی از حقوق کلیدی مورد انتظارِ دختران دهه‌هشتادی از والدین خویش است. از نظر آن‌ها، والدگری صرفاً به تامین رفاه مادی فرزند محدود نمی‌شود و پدر و مادر ایدئال باید فرصت فراغتی خود را در کنار فرزندان، همراه با صمیمیت و محبت سپری کنند علاوه بر این، رسیدگی به امور دختران تنها وظیفۀ مادر نیست و پدران نیز مسئولیت‌های زیادی دارند. این مطالعه افزون بر باز کردن دریچه‌ای برای مطالعات کمّی و کیفی در زمینۀ حقوق و انتظارات نسل جدید در خانواده و فراهم‌ساختنِ امکان ورود حوزه‌های مختلف علمی به آن، به لحاظ کاربردی توجه بیشتر والدین، مسئولین مدارس، مراکز مشاوره و سیاست‌گذاری اجتماعی به این موضوع را تاکید می‌کند.

the perception of the right to intimacy among girls of the 2000s generation in yazd city: a qualitative exploration

social and cultural changes have significantly impacted the family dynamic. concurrently, there appears to be a reevaluation of the relationships, rights, and expectations between parents and children. the purpose of this research is to explore the perceptions and interpretations of girls born in the 2000s regarding family rights and expectations. this qualitative study was conducted in yazd in 2024. following the data saturation criterion, the research included 30 girls from the 2000s  who were purposefully selected as participants. the data were analyzed using thematic analysis. the results indicated that the participating groups hold varying rights and expectations within the family, many of which are not recognized by numerous contributors. one of the most significant emphases expressed by the participants was the right to intimacy, particularly in their interactions with their fathers. the analyzed themes include contingent devotion, unidimensional fatherhood, material idolatry, the post-traditional trap, and emotional disconnection. the final theme of the research is intimate and multifaceted parenting.