واکاوی کیفی کافه‌نشینی به‌مثابۀ زیست پنهان دختران

کافه‌نشینی مفرّی به‌منظور تجربۀ سبک‌های تازۀ زندگی و رهایی از فشارهای هنجاری مسلط و رسمی برای زنان جوان است این پدیده همچنین بستری برای نمایش و تعامل زنانگی‌های متنوع خارج از چهارچوب‌های سنتی برای تعامل و گفت‌وگو فراهم می‌آورد تا دختران بدون ترس و واهمه از فشارهای سنتی و اجتماعی، سبک‌های جدید زندگی را تجربه کنند و از این طریق هویت خود را به نمایش بگذارند. با توجه به اهمیت هویت و خود، نظریۀ کنش متقابل نمادین به فهم بهتر این پدیده کمک می‌کند، زیرا خودادراکی دختران در تعاملات روزمره اجتماعی شکل می‌گیرد. پژوهش حاضر که با رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه‌ای (اشتراوس و کوربین) انجام شده، به بررسی کافه‌نشینی به‌مثابه زیست پنهان در میان دختران مجرد 16 تا 35 ساله در منطقۀ مرکزی شیراز پرداخته است. در این راستا با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند و استراتژی نمونه‌گیری نظری، با 30 نفر از دختران که به‌طورپیوسته به کافه‌ها مراجعه داشتند، مصاحبه‌های عمیق انجام شد. داده‌ها از طریق کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شد که به شناسایی 118مقولۀ فرعی، 14 مقولۀ اصلی و یک مقولۀ مرکزی با عنوان «تمایل به زیست پنهان» منجر گردید. شرایط علّی موثر در بروز این پدیده شامل فشارهای اجتماعی، محدودیت‌های خانوادگی، خشونت‌های فرهنگی، باورهای افراطی مذهبی و مشکلات اقتصادی و نشانگر آن بود که ساختارهای سلسله‌مراتبی پدرسالارانه و نابرابری‌های اجتماعی ریشۀ اصلی محدودیت‌های جامعه هستند. همچنین، شرایط زمینه‌ای شامل افزایش آگاهی، استقلال مالی، تغییر سبک زندگی و دل‌بستگی‌های مکانی به تقویت عاملیت زنان منجر شده و آنان را قادر به مقابله با ساختارهای پدرسالاری و تصمیم‌سازی‌ها در عرصۀ اجتماعی و عمومی کرده است. درنهایت، وجود شرایط مداخله‌گری چون تغییرات هویتی، سبب‌ساز تجربۀ جدید و تازه از زندگی (در قالب اتخاذ راهبردهایی چون فردگرایی، عادت‌گرایی، تنوع‌طلبی، مُدگرایی، مصرف‌گرایی و رقابت‌جویی) به شکل پدیدۀ کافه‌نشینی و تمایل به زیست پنهان از سوی دختران شده است. این راهبرد پیامدهایی همچون دگرگونی ارزش‌ها و فاصله‌گرفتن از کانون خانواده را در پی دارد.

a qualitative exploration of café culture as a hidden life for girls

this qualitative study, employing grounded theory methodology, aimed to analyze the significance of cafés as a “hidden life” for young women in shiraz. in-depth interviews were conducted with 30 unmarried girls aged 16-35, resulting in 14 main categories, 117 subcategories, and a central category: “the tendency to live in secret.” findings reveal that societal pressures, family restrictions, cultural violence, extremist beliefs, and economic problems are causal conditions contributing to this phenomenon. these factors align with feminist perspectives, which highlight patriarchal structures and social inequality as root causes of gender-based restrictions and violence. background conditions such as increased awareness, financial independence, and lifestyle changes also play a role. these factors contribute to women’s agency, empowering them to challenge patriarchal norms and make their own choices. interventionist conditions, including identity changes, can lead to strategies such as individualism, fashionism, consumerism, and competition. these strategies can result in value transformation and distance from the family center. in conclusion, this study sheds light on the significance of cafés as a refuge for young women seeking to escape societal pressures and explore new identities. it highlights the complex interplay of societal factors, personal agency, and identity formation in shaping women’s experiences in contemporary society.