بررسی جامعه‌شناختی ادراک فساد در ایران

فساد پدیده‌ای فراگیر و مسئله‌ای جهانی است که با درجات متفاوتی از نوع، شدت و عمومیت در تمامی کشورهای جهان دیده می‌شود. موضوع فساد به دلیل هزینه‌های اقتصادی و اثرات ویرانگر آن بر روندهای توسعه و کیفیت حکمرانی، بسیار موردتحقیق قرار گرفته است. باوجوداین به دلیل دشواری‌های «واقعیت‌سنجی فساد»، روش رایج در مطالعۀ این پدیده اندازه‌گیری «ادراک فساد» است. در این راستا مقالۀ حاضر با هدف سنجش ادراک فساد در ایران و تحلیل علل و پیامدهای آن به اجرا درآمد. ازنظر روشی این مطالعه به شیوۀ اسنادی و با تحلیل ثانویۀ داده‌های موج هفتم (2022-2017) پیمایش ارزش‌های جهانی به انجام رسید که آمارهای آن در 64 کشور جهان ازجمله ایران در سال 2020 گردآوری شد. یافته‌های تحقیق برحسب شاخص ادراک فساد، بیانگر رواج زیاد فساد مالی و اداری در کشور بود. یافته‌های تبیینی نشان داد که ادراک ایرانیان از فساد برحسب متغیرهای «تحصیلات»، «اندازۀ جمعیت»، «میزان پس‌انداز» و شاخص‌های «فقر معیشتی»، «عضویت در نهادهای مذهبی»، «دین‌باوری» و «گرایش رسانه‌ای» متفاوت است. نتایج همچنین گویای این بود که پیامدهای ادراک فساد علاوه بر آسیب‌های اجتماعی مانند «نارضایتی اجتماعی» و «احساس ناامنی»، عمدتاً معطوف به پیامدهایی است که نظام سیاسی را هدف قرار می‌دهد.

sociological study of the perception of corruption in iran

corruption is seen as a pervasive and global problem in all countries of the world, although it is different in terms of type, intensity and generality. this problem has been widely researched due to its economic costs and destructive effects on development trends and quality of governance. however, due to the difficulties of measuring real corruption, measuring perception of corruption has been considered as the best alternative method. in this regard, the article has been done with the aim of measuring the iranians’ perception of corruption and analyzing its causes and consequences. methodologically, the study was carried out in a documentary method, by secondary analysis of the wvs 7th wave data. the data was collected in 64 countries in 2020, including iran. according to the findings, iranians’ perception of financial and administrative corruption is very high. the findings also show that the perception of corruption is influenced by variables such as education, population size, savings rate and indicators such as livelihood poverty, membership in religious institutions, religious belief and media orientation. in terms of consequences, the results indicate that the perception of corruption, in addition to social damages (such as social dissatisfaction and feeling of insecurity) is mainly focused on the consequences that target the political system.