دوراهی تعارض و سازش: واکاوی اجرای مهریه در میان زنان مراجعه‌کننده به دادگاه شهربابک

اجرای مهریه، یکی از مشکلات پرشمار خانواده‌های ایرانی است که زندگی زناشویی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و گسترش آسیب‌های اجتماعی را در پی دارد. هدف پژوهش حاضر، واکاوی اجرای مهریه در میان زنان مراجعه‌کننده به دادگاه شهربابک بود که داده‌ها با 26 نفر از آنان از طریق مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته جمع‌آوری شد و با روش نظریۀ زمینه‌ای مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که زنان از مهریه دو برداشت متفاوت دارند؛ برخی از مهریه به‌عنوان اتمامِ‌حجت استفاده می‌کنند تا مردان را به زندگی زناشویی برگردانند و مانع جدایی شوند. برخی نیز با مهریه مردان را تحت‌فشار قرار می‌دهند تا طلاق بگیرند یا به‌جای دریافت مهریه حضانت فرزندان از آنِ خود کنند. بسترهایی مانند پشتوانۀ اقتصادی به‌مثابۀ ترس از آینده و روابط نامناسب در جامعه، زمینه را برای گرفتن مهریه فراهم می‌کنند و عواملی مانند باورهای عامیانه، حق مشروع و فضای تنش‌زا، باعث به‌اجراگذاشتنِ مهریه در زندگی زناشویی می‌شوند. پدیدۀ برساخت‌شدۀ پژوهش، «رهایی عامدانه و بازگشت عامدانه» است که برجسته‌ترین وجه ادراکی مصاحبه‌شوندگان به شمار می‌رود و گونه‌ای کشمکش دائمی را در آن‌ها ایجاد کرده است. پیشنهاد پایانی پژوهش، شکل‌گیری گفتمان کنش ارتباطی صحیح توسط خانواده‌ها و نهادهای اجتماعی و فرهنگی جامعه ازجمله مراکز مشاوره، آموزش‌وپرورش و رسانه‌ها و ... در جامعه است.  

the crossroads of conflict and compromise: exploration of mahr enforcement among referred women to shahrebabak court

the mahr enforcement is one of the many problems of iranian families that affect marital life and, consequently, spread social harm in society. the purpose of this study was to investigate the mahr enforcement among referred women to babak city court; data were collected from 26 through semi-structured interviews and analyzed by contextual theory. the results showed that women have two different perceptions of mahr, some of whom use dowry as an ultimatum to bring men back to married life and prevent separation. some also pressure men with mahr to divorce or take custody of their children instead of mahr. the research phenomenon was presented under the title of deliberate release and deliberate return, which is the most important perceptual aspect of the interviewees and has created a kind of constant conflict in them. it is suggested that the discourse of proper communication action be formed by families and social and cultural institutions of the society, including counseling centers, education and media, etc. in the society.