نوع‌شناسی اهداف کمپین‌های اجتماعی مجازی ایرانی (در نیمهٔ اول دهۀ 1390 شمسی)

هدف این مقاله، شناسایی زمینه‌های شکل‌گیری، اهداف و فعالیت‌های اجتماعی خاص در شبکه‌های اجتماعی مجازی موسوم به «کمپین‌ها» است. توسعۀ فضای مجازی فرایند شکل‌گیری افکار عمومی و جنبش‌های اجتماعی را متحول ساخت. تحقیق حاضر با هدف نوع‌شناسی اهداف کمپین‌های اجتماعی مجازی ایران بین سال‌های 1390 تا 1395 انجام شده است. به این منظور از نظریه ساختی هویت‌محور و به‌خصوص نظریهٔ جامعهٔ اطلاعاتی کاسلتز بهره گرفته شده است. تحقیق با استفاده از روش قوم‌نگاری مجازی و انتخاب 25 کمپین فعال در اینستاگرام، تلگرام، توییتر، خبرگزاری‌ها و سایت‌ها در خلال سال‌های مذکور انجام شد. بعد از تحلیل تماتیک داده‌ها، چهار نوع کمپین شامل کمپین‌های محیط‌زیستی، کمپین‌های اعتراضی، کمپین‌های اخلاقی (دولتی) و کمپین‌های فرهنگی بر اساس اهداف شناسایی شد.یافته‌ها حاکی از آن است که بین کمپین‌های اجتماعی و جنبش‌های اجتماعی نمی‌توان ربط وثیق یا وجه متمایزکننده‌ای قائل شد. در ایران کمپین‌های اجتماعی مجازی یک نوع جنبش اجتماعی جدید یا حداقل مقدمه‌ای بر آن هستند و اغلب آن‌ها به موضوع‌ها و مسائل اجتماعی می‌پردازند. 

typology of the iranian virtual social campaign, according to their goals (in first half 1390 decad)

the purpose of this article is to explore the origins and goals of specific social movements and activities in virtual social networks known as campaigns. with the emergence of online social, the formation of public opinion and social movements in the world and also iran took a different form. the current qualitative research was conducted with the aim of typology of online social campaigns (based on their goals) in iran during 2011 and 2017. in order to achieve this goal, theoretical sampling to the point of data saturation have been done by studying 25 campaigns that were published in the online platforms of instagram, telegram, twitter, news agencies and websites during the desired period, considering structural identityoriented theories especially the information society theory of castels and by using the virtual ethnography method. after the thematic analysis of the data, four types of main campaigns were identified based on the objectives, including environmental campaigns, protest campaigns, moral (public) campaigns, and cultural campaigns. in this research, it was found that although social campaigns and social movements cannot be closely related or separated, but by introducing online social campaigns as a type of new social movements in iran, which are at least an introduction to social movements, it deals with the importance and need of local researches in this field. finally, it turned out that most iranian campaigns are about social issues &problems.