تحلیل جنسیتی چالش‌های دانشجویان افغانستانی در ورود به نظام آموزش عالی ایران

جمهوری اسلامی ایران یکی از مهمترین کشورهای میزبان مهاجران افغانستان در چهار دهه گذشته بوده و جامعۀ دانشجویان افغانستانی با اختلاف بسیار، بزرگترین گروه دانشجویان غیر ایرانی در آموزش عالی ایران است. پژوهش پیش رو در پی پاسخگویی به این دو سوال است که مهمترین موانع و چالش ‌های دانشجویان افغانستانی در مرحلۀ ورود به آموزش عالی ایران چیست و تجربۀ زیستۀ دختران دانشجوی افغانستانی در این مرحله چگونه در فرایند انطباق فرهنگی آنان صورت ‌بندی می شود. روش جمع آوری داده ها ترکیبی از منابع اسنادی و کتابخانه‌ ای، مصاحبه نیمه‌ساخت‌مند با 71 دانشجوی افغانستانی و مصاحبه با نهادهای ذیر بط بوده و براساس مدل انگیزه‌ های فرهنگ ‌پذیری و تکنیک تحلیل مضمون مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داد که آموزش عالی ایران با تقویت سرمایۀ فرهنگی و اجتماعی دختران افغانستانی نقش مهمی در تحرک عمودی آنان داشته است اما مواجهۀ دانشجویان افغانستانی با مجموعه موانعی که در مرحله پیش از ورود به دانشگاه وجود دارد فرایند فرهنگ ‌پذیری این گروه را تحت تاثیر قرار می‌ دهد. سختی مضاعف کنکور با موضوع شهرها و رشته‌ های ممنوعه، تعدد نهادهای تصمیم ‌گیر در حوزۀ دانشجویان بین‌ المللی، چالش‌ های بوروکراتیک انتقال از نهاد آموزش و پرورش به نهاد آموزش عالی، ضعف اطلاع‌رسانی و نبود وحدت رویه در سیاست‌گذاری ‌های موجود در حوزۀ مهاجران، تاثیر روابط سیاسی دو کشور و معادلات منطقه‌ ای بر نهاد دانشگاه، چالش شهریه، ابهام در بورسیه ‌های تحصیلی و تاثیر قانون تبدیل وضعیت اقامتی مهاجران در ریزش سهم دختران در آموزش عالی از مهمترین چالش ‌های دانشجویان افغانستانی در ایران می ‌باشد. فرهنگ ‌پذیری ناقص و ناموزون به افزایش برخورد متعصبانه و تشدید سوگیری فرهنگی خواهد انجامید که منافع ملی کشور را تحت الشعاع قرار خواهد داد. این مسئله تبعات متعددی در پی دارد و به راحتی می تواند بر هدف اصلی بین‌ المللی ‌سازی آموزش عالی ایران که در کلیۀ اسناد بالادستی، مبنی بر تربیت سفیر فرهنگی مورد تاکید قرار دارد؛ تاثیر معکوس بگذارد.

Gender analysis of Afghan students’ challenges in the Iranian higher education

The Islamic Republic of Iran is one of the most important host countries for Afghan immigrants in the last four decades, and the Afghan student community is by far the largest group of nonIranian students in Iranian higher education. Leading research seeks to answer these two questions: What are the most important obstacles and challenges for Afghan students in entering the Iranian higher education stage and how is the life experience of Afghan female students at this stage shaped in their cultural adaptation process? . The data collection method is a combination of documentary and library sources, semistructured interviews with 71 Afghan students and interviews with relevant institutions and has been studied based on the model of cultural motivation and content analysis technique. The results showed that Iranian higher education has played an important role in their vertical mobility by strengthening the cultural and social capital of Afghan girls, but the exposure of Afghan students to the set of obstacles that exist before entering university affects the culturalization process of this group. The double difficulty of the entrance exam with the subject of forbidden cities and fields, the multiplicity of decisionmaking institutions in the field of international students, the bureaucratic challenges of transferring from the institution of education to the institution of higher education, the lack of information and the lack of uniformity in policy In the field of immigrants, the impact of political relations between the two countries and regional equations on the university institution, tuition challenges, ambiguity in scholarships and the impact of immigration status change law on the decline of girls in higher education are some of the most important challenges for Afghan students in Is Iran. Incomplete and unbalanced acculturation will increase prejudice and intensify cultural bias, which will overshadow the national interests of the country. This issue has several consequences and can negatively affect the main goal of internationalization of Iranian higher education, which is emphasized in all upstream documents, based on the training of cultural ambassadors.