طردشدگی سالمندی در ساحت سیاست‌گذاری اجتماعی؛ تحلیلی بر برنامه‌های توسعۀ پس از انقلاب

امروزه تحت تاثیر تغییرات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست سالمندان به امری پروبلماتیک تبدیل شده ولی همچنان مسئلۀ سالمندی در ساحت سیاست‌گذاری برساخت نمی‌شود و سیاست‌های اجتماعی حمایتی متناسب با سالمندان وجود ندارد. در این راستا، رصد سیاست‌های اجتماعی در متن برنامه‌های توسعۀ پس از انقلاب با هدف کشف مضامین آشکار و پنهان و دستیابی به نحوۀ مواجهۀ سیاستی با این پدیدۀ نوظهور، موضوع تحقیق حاضر است. از بین روش‌های کیفی، تکنیک تحلیل مضمون جهت تحلیل داده‌ها انتخاب شده است. مرور سیاست‌های سالمندی در برنامه‌های توسعۀ ایران حکایت از مضامین حبس سالمندی در حصار بازنشستگی، عقب‌نشینی تدریجی دولت و کالایی‌شدن خدمات تامین اجتماعی و شعار برقراری نظام جامع تامین اجتماعی دارد که درمجموع، مضمون طردشدگی سالمندی در ساحت سیاست‌گذاری اجتماعی را توضیح می‌دهد. فقدان سیاست‌های مراقبت از سالمندان، حاشیه‌ای بودن نگاه جنسیتی به سیاست‌های اجتماعی سالمندان، نبود سیاست‌های سالمندی فعال و دوستدار سالمندان، و حاشیه‌ای بودن مشکلات سالمندان روستایی نیز از خلاهای سیاستی در این حوزه است. در پایان، می‌توان برنامه‌ریزی میان‌نسلی برای دورۀ زندگی سالمندی، سیاست‌های سالمندی فعال و موفق، سیاست‌های شهری دوستدار سالمندان، آینده‌نگری در سیاست‌گذاری سالمندان، سیاست‌های حمایت اجتماعی جنسیت‌محور برای سالمندان و حمایت اجتماعی از سالمندان آسیب‌پذیر را در سیاست‌های اجتماعی سالمندان پیشنهاد داد.

Exclusion of Ageing in Social Policy Analyzing Development Plans after the Revolution

The living of the elderly has been turned into a problematic issue affected by social, cultural and economic changes, however, this problematic is not registered in policy makings and there is not appropriate social polices associated to the elderly. The subject of the current study is observe social policies in the context of development plans after the Revolution, to discover overt and covert concepts and to understand the ways of political encounter to this emerging phenomenon. Thematic analysis technique has been selected for data analysis from among different qualitative methods. Reviewing ageing policies in Iranian development plans demonstrates the themes like ldquo;imprisoning ageing in the retirement rdquo;, ldquo;gradual withdrawal of the government , commodification of social services rdquo; and ldquo;a propaganda for establishment of comprehensive social security system rdquo; that after all, explain the theme of exclusion of ageing in social policy . The lack of elderly care policies, the marginalization of gender in the social policies of the elderly, the absence of active and friendly elderly policies, and the rural elderly are also political gaps. Finally, we suggest intergenerational planning for the ageing period, active and successful ageing policies, elderlyfriendly urban policies, prospecting in policymaking for elderly, genderbased social support policies, and eventually, social support for vulnerable elders in social policy of elderly.